Virus HPV gây ung thư cổ tử cung lây qua đường nào?

Hỏi: Tôi được biết virus HPV là nguyên nhân gây ra rất nhiều bệnh phụ khoa nguy hiểm. Vậy virus HPV gây ung thư cổ tử cung lây qua đường nào và làm sao để phòng tránh?

Trả lời:

HPV – thủ phạm gây ung thư cổ tử cung

Tỷ lệ mắc ung thư cổ tử cung cao thứ hai trong các bệnh ung thư ở phụ nữ. Tổ chức y tế Thế giới (WHO) cho biết, có tới 490.000 phụ nữ mắc căn bệnh này mỗi năm trên thế giới, và tỷ lệ tử vong lên tới hơn 50%. Chỉ tính riêng ở Việt Nam, mỗi năm có tới 5.300 phụ nữ mắc bệnh và 2.500 người tử vong do ung thư cổ tử cung, tương đương có 7 người chết mỗi ngày.

Nguyên nhân gây ung thư cổ tử cung phổ biến nhất chính là virus HPV. Hiện nay, khoa học xác định được hơn 100 chủng HPV khác nhau. Dựa trên khả năng gây ung thư, HPV được chia làm 2 nhóm, nhóm thứ nhất chỉ gây ra mụn cóc ở tay chân, mào gà ở vùng sinh dục, u nhú đường hô hấp hoặc gây tăng sản biểu mô khoang miệng; nhóm thứ hai gồm hơn 15 chủng gây ra ung thư cổ tử cung và một số loại ung thư khác.

Virus HPV gây ung thư cổ tử cung có thể lây qua đường tình dục

Virus HPV rất dễ lây qua đường sinh dục, thậm chí tiếp xúc tay với bộ phận sinh dục hay quan hệ tình dục qua đường miệng cũng có thể khiến virus này lây lan. HPV thường xâm nhập và trú ẩn ở khu vực thượng bì đầu tiên, thường ở dưới lớp biểu mô da và niêm mạc ẩm ướt, nhầy. Có khoảng 40% đàn ông và phụ nữ bị lây nhiễm HPV sau khi quan hệ tình dục. Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật Mỹ (CDC) cho biết, có khoảng 50% người dân có quan hệ tình dục sẽ có nguy cơ cao mắc HPV vào một thời điểm nào đó trong đời. Trong mười năm đầu giao hợp, nguy cơ nhiễm HPV lên tới 25%, trong suốt cuộc đời tỷ lệ này là 80%.

HPV dễ dàng sinh sôi trong điều kiện nhiệt và khô. Do vậy, không chỉ lây qua đường tình dục, virus này còn lây qua các dụng cụ như bấm móng tay, kim bấm sinh thiết, đồ nội y. Ngoài ra, bao cao su không thể bảo vệ hoàn toàn chúng ta khỏi HPV, vì virus này có thể lây qua tiếp xúc da ở vùng âm hộ, hậu môn. Virus HPV có thể lây từ mẹ sang con và còn gây bệnh bướu gai đường hô hấp cho trẻ.

Qua nhiều thử nhiệm lâm sàng trước và sau khi được cấp phép, vắc-xin phòng ngừa HPV đã được chứng minh là an toàn và có hiệu quả cao. Nhóm virus HPV gây ung thư cổ tử cung cao lại không gây ra nhiều biểu hiện rõ ràng cho người bệnh. Do vậy, chúng ta chỉ có thể phát hiện virus nguy hiểm này thông qua xét nghiệm. Hiện nay, bên cạnh việc chú ý quan hệ tình dục an toàn, khám cổ tử cung định kỳ thì phụ nữ nên đi tiêm phòng vắc-xin ngừa HPV để phòng tránh ung thư cổ tử cung tốt nhất.

Theo một số nghiên cứu từ năm 2016 của Tạp chí Hiệp hội Y khoa nước Canada và một số nghiên cứu khác tại Australia, Đan Mạch, Na Uy, Iceland,… thì việc tiêm phòng HPV có khả năng giảm hẳn các hiện tượng bất thường ở tế bào cổ tử cung, đặc biệt có thể chống lại tổn thương dai dẳng dễ gây ra ung thư sau này. Sau một thập kỷ theo dõi, vắc-xin phòng HPV được các cơ quan có uy tín tại Mỹ như Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật (CDC), Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) nhận định là an toàn.

Hiện nay, nước ta có 2 loại vắc xin phòng HPV là nhị giá và tứ giá. Vắc-xin tứ giá có thể phòng ngừa được 4 loại HPV: 6, 11, 16, 18. Các loại vắc – xin này đều có khả năng ngăn chặn đến 99% các virus HPV đường sinh dục dai dẳn; 98%  phòng virus HPV gây ung thư cổ tử cung chủng 16, 18 (đây là hai chủng gây ra hơn 70% các trường hợp ung thư cổ tử cung). Bên cạnh đó, vắc-xin phòng ngừa ung thư cổ tử cung còn có thể phòng được các loại mụn cóc ở vùng sinh dục và các bệnh ung thư ở bộ phận sinh dục của cả nam và nữ.

Giáo sư Nguyễn Trần Hiển

Chủ tịch Hội Y học Dự phòng Việt Nam

Theo Báo Ngôi sao