Thiên niên kiện và tác dụng của thiên niên kiện với cách dùng trị bệnh

Thiên niên kiện là gì? Tác dụng của thiên niên kiện chữa bệnh gì: tê thấp, đau nhức khớp xương, chân tay tê dại… Cách dùng thiên niên kiện tốt, tránh tác dụng phụ của thiên niên kiện. Cách sử dụng thiên niên kiện sắc nấu uống, bảo quản. Giá thiên niên kiện bao nhiêu tiền 1kg, mua ở đâu. Hình ảnh thiên niên kiện.

Thiên niên kiện là gì?

Thiên niên kiện còn gọi là sơn thục, ráy hương, bao kim, vắt vẻo. Tên khoa họa Homalomena aromatica (Roxb). Schott (Calla aromatica Roxb). Homalomena occulta (lowa) Schott. Thuộc họ Ráy Araceae.

Đặc diểm của thiên niên kiện

Cây sống lâu năm nhờ thân rễ mập, bò dài, thơm, khi bẻ ngang có xơ như kim. Lá mọc từ thân rễ, phiến lá sáng bóng, dài tới 30cm, có 3 cặp gân gốc, 7 – 9 cặp gân phụ. Cụm hoa là những bông mo, có mo màu xanh, dài 4 – 6cm, không rụng; buồng 3 – 4cm, ngắn hơn mo; bầu chứa nhiều noãn. Quả mọng thuôn, chứa nhiều hạt có rạch. Mùa hoa tháng 4 – 6, mùa quả tháng 8 – 10.

Cây thiên niên kiện mọc ở đâu?

Thiên niên kiện là loài thực vật thuộc họ Ráy, có nguồn gốc từ Malaysia và châu Ðại Dương, mọc hoang ở rừng, nơi ẩm ướt cạnh suối hay dọc theo hai bên bờ khe suối. Cũng được trồng để làm thuốc. Đây cũng là loài bản địa của Việt Nam và các tỉnh miền nam Trung Quốc (Quảng Tây, Vân Nam). Cây mọc hoang tại các thung lũng, sườn đồi có độ cao từ 80 m đến 1.100 m.

Thu hái: Hái về rửa sạch đất, bỏ rễ con, phơi hay sấy khô là được.

Tác dụng của thiên niên kiện

Tác dụng của thiên niên kiện trong Đông y

Theo tài liệu cổ, sơn thục vị đắng, cay, hơi ngọt tính ôn, vào 2 kinh can và thân. Có tác dụng khử phong thấp, mạnh gân cốt. Dùng chữa phong thấp, khớp xương đau nhức, co quắp, tê dại.

Hiện nay sơn thục là một vị thuốc nhân dân dùng chữa tê thấp, bổ gân cốt, giảm đau nhức dùng trong bệnh người già bị đau người, đau dạ dày, đau khớp xương. Kích thích giúp sự tiêu hóa. Cây còn là nguyên liệu chế tinh dầu. Tinh dầu sơn thục được dùng trong kỹ nghệ nước hoa và làm nguyên liệu chiết suất linalola.

Ở Vân Nam (Trung Quốc), thân rễ sơn thục được dùng trị đòn ngã tổn thương, gãy xương, ngoại thương xuất huyết, tứ chi tê bại, đau dạ dày, viêm dạ dày và ruột, gân mạch khó co duỗi, phong thấp đau lưng đùi, loại phong thấp đau nhức khớp xương.

Tác dụng của thiên niên kiện theo y học hiện đại

Trong thân rễ có khoảng 0,8-1% tinh dầu tính theo rễ khô kiệt. Tinh dầu màu vàng nhạt, mùi thơm dễ chịu. Trong tinh dầu có chừng 40% l-linalol, một ít terpineol và chừng 2% este tính theo linalyl acetat. Ngoài ra còn có sabinen, limonen, a-terpinen, acetaldehyt, aldehyd propionic.

Cây thường dùng chữa phong hàn thấp nhức mỏi các gân xương, hoặc co quắp tê bại. Sơn thục được dùng chữa thấp khớp, đau nhức khớp, đau dạ dày, làm thuốc kích thích tiêu hoá, đau bụng kinh, trừ sâu nhậy.

Theo y học hiện đại dùng thiên niên kiện để:

• Chữa đau khớp và đau dây thần kinh.
• Làm mạnh khoẻ gân xương, nhất là trẻ em chậm biết đi.
• Dùng khói sơn thục và thương truật xông chữa chàm dị ứng, viêm da thần kinh.

Xem thêm: Cây sơn thục trị phong thấp – Báo Giao thông

Cách dùng thiên niên kiện chữa bệnh

Cách dùng thiên niên kiện khô và tươi

Ngày dùng 6 – 12g dạng thuốc sắc hay dùng sơn thục ngâm rượu uống. Thường phối hợp với cỏ xước, thổ phục linh, độc lực để trị tê thấp, nhức mỏi. Cây cũng dùng tươi giã ngâm rượu xoa bóp chỗ đau nhức, tê bại và phong thấp.

Ðể trị đau bụng kinh, thường phối hợp với rễ bưởi bung, rễ bướm bạc, gỗ vang, rễ sim rừng cùng sắc uống. Ðể trừ sâu nhậy, dùng thân rễ khô tán bột rắc. Lá tươi giã với ít muối đắp chữa nhọt độc.

Cách ngâm rượu thiên niên kiện

Các loại thảo dược:

• Củ thiên niên kiện: 1 kg
• Ngưu tất: 100g
• Câu kỷ tử: 100g
• Hổ cốt: 100g

Cách ngâm:

Đầu tiên chúng ta đem các loại thảo dược này thái lát mỏng đem phơi thật khô, sau đó rửa sơ qua nước sạch cho sạch bụi và cát, sau đó bỏ chung vào một cái hũ ngâm chung với 2 lít rượu (lưu ý rượu phải có độ cồn cao). Chúng ta ngâm trong khoảng thời gian 1 tháng khi nào thấy rượu chuyển sang màu vàng đen là được.

Bạn chỉ được uống 2 – 3 ly nhỏ trong mỗi bữa ăn hằng ngày.

Lưu ý khi sử dụng thiên niên kiện

• Người âm hư nội nhiệt, táo bón, nhức đầu không nên dùng.
• Không nên lạm dụng uống rượu quá nhiều, rượu này chỉ để chữa bệnh không phải để uống say.
• Không nên sử dụng quá nhiều củ sơn thục, nếu dùng nhiều quá sẽ có nguy cơ ngộ độc cao.

Hình ảnh cây thiên niên kiện

Cây sơn thục cho phần thân rễ để làm thuốc, thường dùng chữa:

• hội chứng ứ bế phong, thấp
• Chữa tê thấp, bổ gân cốt, người già đau khớp xương, kích thích tiêu hoá.

Sơn thục còn là nguyên liệu chế tinh dầu, được dùng trong kĩ nghệ nước hoa và làm nguyên liệu chiết suất linalol.

Giá thiên niên kiện bao nhiêu tiền 1kg?

Thiên niên kiện có thể mua ở các hiệu thuốc hoặc các cơ sở cung ứng dược liệu trên cả nước, giá tầm 110.000-120.000 VNĐ/kg.