Tam thất bắc với tác dụng của tam thất bắc và cách dùng chữa trị bệnh

Tam thất bắc là gì? Tác dụng của tam thất chữa bệnh gì? Cách dùng tam thất bắc nấu uống ngâm mật ong ngâm rượu trị bệnh, làm đẹp. Cách sử dụng củ tam thất chế biến tam thất tán bột, ngâm rượu, mật ong tránh tác hại của tam thất. Hình ảnh tam thất phân biệt nhận biết thật giả. Giá tam thất bao nhiêu tiền 1kg, mua ở đâu?

Tam thất bắc là gì?

Tam thất bắc có tên khoa học là Panax Pseudo ginseng (Burk), thuộc họ Ngũ gia bì (Araliaceae). Đây được coi là loại “cây kỳ diệu để bảo tồn sự sống”. Tam thất bắc còn có một số tên gọi khác là tam thất, kim bất hoán, ngũ diệp sâm, điền thất nhân sâm. Cái tên “kim bất hoán”  có nghĩa là “vàng không đổi” – quý và tốt đến mức có vàng cũng không đổi được.

Ngoài giống tam thất được trồng tập trung, hai giống tam thất mọc hoang khác cũng được tìm thấy. Đó là tam thất lá xẻ (Panax bipinna tifidus) và tam thất rừng (Panax stipuleanatus). Sau khi nghiên cứu về thành phần hóa học và dược tính, hai loại tam thất này có tác dụng giống như tam thất trồng và có thể dùng để thay thế. Tam thất lá xẻ ngâm rượu rồi chiết dưới dạng tinh sâm có tác dụng kích thích sinh dục rất tốt.

Mô tả cây

Tam thất bắc là loài cây thân cỏ sống lâu năm có chiều cao trung bình từ 30-60cm. Thân cây mọc đứng có đường kính khá nhỏ, vỏ cây không có lông nhưng có rãnh dọc thân cây. Màu xanh của thân cây hơi đậm.

Lá tam thất mọc vòng gồm 3-4 chiếc, mặt lá có lông nhưng hơi bóng, mép lá có răng cưa. Cuống lá dài bằng hoặc dài hơn chiều dài của lá (3-6cm), mỗi cuống có từ 3-7 lá chét hình mác.

Hoa tam thất mọc ở đầu cành thành từng cụm hình tán, có cả hoa đơn tính và lưỡng tính, màu xanh. Nụ tam thất nhỏ, có hình nắm xôi mọc ở đầu cành. Quả mọng có hình tròn, màu xanh, khi chín có màu đỏ, mỗi quả mang hai hạt hình bầu dục.

Củ tam thất bắc thường có hình con quay hay hình ốc vặn. Kích thước phụ thuộc vào tuổi đời của củ. Trồng càng lâu, củ càng to và nặng hơn. Thông thường, một củ tam thất 3-5 năm tuổi có chiều dài 3-5cm, đường kính 1-2 cm.

Về hình dáng, củ tam thất sần sùi nhiều mấu và không phân nhánh. Chiều dọc củ có nhiều vết hằn, nếu chưa sơ chế thì có rất nhiều rễ con giống nhân sâm. Về màu sắc, củ tam thất có màu nâu xam, xám đen hoặc đen (khi đã qua sơ chế). Thịt củ đặc, màu xám, khi khô rất chắc và nặng. Nếm thử thấy vị hơi ngọt, hơi đắng, có mùi thơm nhẹ đặc trưng.

Tam thất bắc có ở đâu ?

Tam thất là loại cây quý hiếm, ưa sống nơi ẩm thấp, râm mát, phù hợp sống ở những vùng có khí hậu mát mẻ đặc biệt những nơi lạnh. Tam thất bắc phân bố nhiều ở các quốc gia châu Á như: Triều tiên, Hàn Quốc và Trung Quốc. Trung Quốc là quốc gia có nhiều tam thất bắc nhất (cả trồng và mọc tự nhiên). Trong đó, tập trung nhiều nhất ở các tỉnh: Vân Nam, Quảng Nam, Quảng Tây, …

Ở Việt Nam, tam thất phân bố chủ yếu ở các tỉnh có khí hậu lạnh, cao phía Tây Bắc như Hà Giang, Sa Pa (Lào Cai)

Trồng trọt tam thất bắc

Điều kiện trồng tam thất tương đối khắt khe. Nơi trồng phải có khí hậu mát mẻ, ẩm ướt. Nên là những vùng núi cao từ 1200-1500m, tốt nhất là những sườn núi ít gió mạnh.

Đất phải được làm tơi và bón phân kĩ càng trước khi trồng một năm. Làm thành những luống cách nhau 1m để trồng. Cần phải làm hàng rào bảo vệ để tránh chuột ăn củ và phải có dàn che nắng.

Hạt giống tam thất được thu hoạch từ những cây có 3-4 năm tuổi. Tháng 10 hoặc tháng 11 hàng năm thì trích hạt, sau đó gieo luôn vào vườn. Cây non sẽ mọc vào tháng 2 đến tháng 3 năm sau. 12 tháng sau khi hạt mọc thành cây non mới có thể đào lên và trồng vào luống.

Tam thất có tuổi từ 3-4 năm mới thu hoạch được. Càng trồng lâu năm, củ tam thất càng to và càng có giá trị.

Thành phần hóa học của tam thất bắc

• Saponin là thành phần chính của tam thất.Trong đó có saponin nhân sâm (Gensenosid) và saponin tam thất (Notoginsenosid).
• Dencichin 0,9%: có tác dụng cầm máu
• Acid hữu cơ: Octanoic, Nonanoic, Palmitic, …
• Acid amin: Aspartic, Glutamic, Lysin, …
• Tinh dầu – tạo nên mùi thơm đặc trưng của tam thất.

Tác dụng của củ tam thất bắc

Theo Đông y, tam thất bắc là loại thảo dược thích hợp cho cả chữa bệnh và bồi bổ. Trong cuộc sống, tam thất được dùng để làm giảm đau và sưng tấy từ gãy xương, bong gân, vết bầm và cầm máu vết thương. Ngoài ra, tam thất còn được ứng dụng trong điều trị bệnh đau thắt ngực (đau ngực do lưu thông không tốt trong cơ tim) và huyết áp cao.

 

Củ tam thất chữa bệnh gì ?

Củ tam thất được coi như loại thuốc quý và được bán với giá vô cùng đắt đỏ. Vậy củ này có thể chữa những bệnh gì, cách sử dụng củ tam thất như thế nào ? Những bài thuốc thường sử dụng củ tam thất ra sao ?

Tam thất bắc bảo vệ tim

Củ tam thất có khả năng bảo vệ tim khỏi các tác nhân gây rối loạn nhịp tim. Noto ginsenosid có trong tam thất làm giãn mạch, phòng tránh xơ vữa động mạch, làm tăng sức chịu đựng khi cơ thể thiếu ôxy (hạn chế bị choáng khi mất máu quá nhiều). Noto ginsenosid còn có khả năng kiềm hãm sự thẩm thấu của mao mạch, giảm các tổn thương do thiếu máu gây ra ở vỏ não đến mức thấp nhất.

Ngoài ra, việc sử dụng tam thất còn giúp cơ thể phòng tránh bệnh mạch vành, đau thắt ngực và thấp tim

Tác dụng cầm máu, tiêu sưng của tam thất

Tam thất có tác dụng trong các trường hợp:

• Chảy máu (cả trong nội tạng)
• Tiêu máu bầm (do va đập, phẫu thuật)
• Thổ huyết
• Băng huyết, rong kinh ở phụ nữ

Trong các ca sinh nở, tam thất bắc được dùng để cầm máu, hạn chế mất máu, bảo vệ sức khỏe và sinh mạng của sản phụ. Sau khi sinh, nếu sản phụ không ra được huyết hôi cũng dùng củ tam thất.

Các trường hợp kiết lỵ ra máu, thiếu máu nặng, người mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt, nhức đầu, ít ngủ, …cũng có thể sử dụng củ tam thất.

Tác dụng của tam thất làm tan máu bầm trong cơ thể

Tam thất bắc là một trong số ít những loại dược liệu có tác dụng hai chiều. Vừa cầm máu, làm đông máu, vừa có thể thông máu, làm tan máu bầm trong cơ thể. Chính điểm này tạo nên những dược tính rất đặc biệt của tam thất.

Tích tụ máu không hề nguy hiểm khi khối máu tích tụ có kích thước nhỏ. Tuy nhiên, khi khối máu tích tụ có kích thước lớn, chúng có thể đè lên các dây thần kinh. Từ đó, làm hạn chế hoạt động của các cơ quan liên quan trong cơ thể.

Dùng các biện pháp Tây y: phẫu thuật, hút, cắt, … để loại bỏ các khối máu tụ rất phức tạp và có tỉ lệ nguy hiểm cao. Sử dụng củ tam thất trong trường hợp này an toàn và ít tác dụng phụ hơn.

Uống bột củ tam thất 3 lần/ngày, mỗi lần 2-3g, mỗi lần cách đều nhau 6-8 giờ. Dược tính của tam thất được phát huy tốt nhất khi uống cùng nước ấm 4 phần.

Tam thất bắc chữa bệnh ung thư?

Trong tam thất bắc có thành phần có khả năng làm giảm tốc độ phát triển của khối u. Thành phần này cũng có thể ức chế sự di căn của các tế bào ung thư. Nhiều trường hợp mắc ung thư đều có những chuyển biến tích cực khi sử dụng tam thất. Tuy nhiên, vẫn chưa có nghiên cứu cụ thể nào về vấn đề này.

Theo các chuyên gia, với bệnh nhân ung thư, ngoài thuốc đặc trị, sử dụng tam thất có thể tăng tính nhạy cảm của tế bào ung thư. Từ đó lượng thuốc đặc trị cần sử dụng sẽ giảm đi, ít gây tác hại hơn cho người bệnh. Nhưng tam thất cũng không thể hoàn toàn thay thế thuốc đặc trị ung thư. Không nên lạm dụng tam thất, chỉ dùng nó như một loại thuốc hỗ trợ điều trị.

Tác dụng làm đẹp của tam thất bắc

Không chỉ có nhiều tác dụng chữa bệnh hiệu quả, tam thất bắc còn là người bạn thân thiết với chị em phụ nữ trong công cuộc làm đẹp. Củ tam thất không chỉ có thể đánh bay các vết mụn cóc xấu xí trên chân, tay mà còn giúp làn da mặt thêm trắng mịn, ngăn ngừa tàn nhang và lão hóa.

Tam thất bắc trị nám và tàn nhang

Ủ 500 g bột tam thất với 1lít mật ong trong 2 ngày. Dùng hỗn hợp này để trị nám và tàn nhang bằng cách kết hợp giữa ăn và làm mặt nạ để tác động từ ngoài vào trong. Mỗi ngày ăn hai lần, mỗi lần 1 thìa nhỏ và đắp mặt nạ 2 ngày một lần. Dùng hết một đợt, vết nám và tàn nhang trên mặt sẽ mờ rõ rệt.

Tam thất bắc làm trắng da

Trộn đều bột tam thất bắc, hồng sâm, phấn hoa theo tỉ lệ 1:1:1. Múc một thìa hỗn hợp trên trộn đều với nước vừa đủ để tạo thành dung dịch sánh mịn. Đắp dung dịch này lên mặt hàng ngày sẽ làm da trở nên trắng hồng tự nhiên. Thường xuyên đắp mặt nạ này có thể giúp da căng mịn, làm chậm quá trình lão hóa trên da. Đồng thời giảm vết nhăn vùng mép và khóe mắt.

Bột tam thất bắc điều trị sẹo lồi

Trộn bột tam thất với giấm để tạo thành dung dịch có dạng sệt nhão. Bôi dung dịch này lên vùng da bị sẹo trước khi đi ngủ. Thực hiện liên tục trong 7 ngày, nghỉ 3 ngày, sau đó tiếp tục. Sau vài liệu trình sẽ thấy hiệu quả. Bạn nữ sẽ tự tin diện quần ngắn, váy xinh vì những vết sẹo lồi đã biến mất.

Chữa mụn cóc bằng tam thất bắc

Hòa 1-2g bột tam thất hòa với nước ấm, uống mỗi ngày 3 lần liên tục 5-10 ngày. Đối với trẻ nhỏ, uống loãng hơn tùy theo độ tuổi.

Trong việc sử dụng tam thất bắc để làm đẹp, người có cơ địa quá nóng không nên dùng. Bởi trong những người cơ địa nóng sử dụng tam thất bắc dễ bị nổi mụn, dị ứng hoặc ngứa. Do đó, tìm hiểu kĩ tình trạng cơ thể trước khi sử dụng tam thất bắc để có phương pháp an toàn và mang lại hiệu quả làm đẹp cao nhất.

Cách sử dụng củ tam thất chữa bệnh

Có hai cách sử dụng củ tam thất là dùng sống hoặc dùng chín.

Khi dùng sống, cắt thành từng lát tròn bỏ vào miệng để nhai hay hoặc ngậm trực tiếp trong miệng. Đối với bột củ tam thất, pha với nước ấm dùng để uống trực tiếp. Đây là cách dùng tam thất hữu hiệu cho các trường hợp băng huyết, rong kinh, kiết lỵ ra máu, …Bột tam thất cũng có thể rắc trực tiếp bên ngoài vết thương để cầm máu.

Khi dùng chín, cho cả củ hoặc cắt lát củ tam thất vào hấp cách thủy cho đến khi dừ, bớt mùi ngái khó chịu, sau đó ăn ngay. Cũng có thể lát mỏng, sấy khô hoặc tán thành bột hầm với thịt gà và các hương liệu khác (nhân sâm, rau ngải cứu, nấm linh chi…). Các trường hợp suy nhược, thiếu máu, phụ nữ sau sinh, …thường dùng tam thất theo cách này. Ngoài ra, củ tam thất cũng có thể sắc cùng với các loại dược liệu khác theo đơn thuốc cụ thể. Tùy thuộc vào mục đích sử dụng mà uống củ tam thất theo liều lượng và cách thức riêng.

Một số bài thuốc chữa bệnh bằng củ tam thất

• Củ tam thất chữa đau bụng kinh: Pha bột 5g bột tam thất với nước ấm, mỗi ngày dùng một lần. Dùng 1 tuần liên tục trước khi đến kì kinh nguyệt. Sau 3-4 chu kì, đau bụng kinh sẽ giảm dần và kinh nguyệt cũng điều hòa hơn.
• Tam thất bắc trị chảy máu cam, ho ra máu, rong kinh: Dùng bột tam thất hòa nước ấm uống hàng ngày, mỗi ngày dùng 20g
• Chữa đau thắt lưng bằng tam thất bắc: Trộn bột tam thất và bột hồng sâm với số lượng bằng nhau, ngày uống 4g pha với nước ấm, chia làm 2 lần, mỗi lần cách nhau 12 tiếng.
• Tam thất bắc ngăn ngừa và điều trị đau thắt ngực: Ngày uống 3-6 g bột tam thất, uống trong 1 lần, pha với nước ấm.
• Tam thất bắc chữa các vết bầm tím do ứ máu (kể cả ứ máu trong mắt): Pha 2-3g bột tam thất với nước ấm, ngày uống 3 lần, mỗi lần cách nhau 6-8 tiếng.
• Tam thất bắc chữa bạch cầu cấp và mạn tính: 6g tam thất, 8-10g hồng hoa, 15-30g xuyên khung, 15-20g xích thược; sắc uống
• Để trị đau mắt đỏ, nghiền tam thất thành bột cực mịn, hòa với nước sôi thành hỗn hợp sệt, bôi vào chung quanh mắt 2-3 lần/ngày.
• Thuốc bóp rượu tam thất: Ngâm bột tam thất trong rượu trắng 10 ngày. Dùng rượu này xoa bóp lên các vùng xương khớp dưới mang tai và cổ khi bị đau. Dùng cách này mỗi ngày một lần trước khi đi ngủ, sau một thời gian ngắn sẽ thấy hiệu quả.

Tam thất

Những món ăn bổ dưỡng với tam thất bắc

Tam thất bắc quý ở chỗ nó không chỉ là thuốc chữa bệnh mà còn là một vị thuốc bổ. Vậy ăn tam thất như thế nào để vai trò “thuốc bổ” của loại củ này được phát huy một cách tốt nhất ? Nấu ăn bằng tam thất như thế nào ngon nhất ?

Gà hầm củ tam thất

• Chuẩn bị: 1 củ tam thất tươi hoặc 5g bột tam thất, 1 con gà (tốt nhất là gà ác), long nhãn, hạt sen cho vừa đủ.
• Cách làm: Cho nguyên liệu vào nồi, hầm đến khi gà nhừ, nước chuyển sang màu nâu sẫm là có thể dùng.
• Lưu ý: Nếu hầm cho sản phụ, thêm 5g kỳ tử để tránh băng huyết. Nếu hầm cho người bình thường có thể thêm hoa tam thất bao tử để dễ ngủ. Cho thêm mật ong và tinh bột nghệ rất tốt cho những người bị đau dạ dày.
• Công dụng: Những trường hợp bị suy nhược cơ thể, thiếu máu, ăn món này một tháng sức khỏe sẽ được cải thiện rõ rệt.

Canh tam thất ngó sen với trứng gà

• Chuẩn bị: Ngó sen tươi, trứng gà, bột tam thất.
• Cách làm: Ép ngó sen tươi lấy nước. Đánh đều 1-2 quả trứng gà với 5g bột củ tam thất. Đun sôi nước ngó sen tươi, sau đó đổ hỗn hợp trứng gà bột tam thất vào, cho muối vừa miệng.
• Công dụng: Đây là món canh rất tốt cho người bị bệnh dạ dày, đặc biệt là người bệnh xuất huyết dạ dày. Sử dụng ngày 2 lần trong một thờ gian ngắn là thấy hiệu quả.

Cháo tam thất trị đau bụng kinh

Chuẩn bị:

• Bột tam thất, hạt sen, gạo tẻ, đường trắng (đối với cháo ngọt)
• Bột tam thất, gạo tẻ, thịt băm (gà, bò, lợn), muối ăn (đối với cháo mặn)

Cách làm:

• Đối với cháo ngọt, cho bột tam thất, hạt sen, gạo tẻ, hầm thành cháo, thêm đường vừa miệng.
• Đối với cháo mặn, hầm gạo tẻ, bột tam thất, thịt hầm nhừ, cho muối vừa đủ.

Công dụng: Ăn cháo này mỗi ngày 1 lần, liên tục trong 1 tuần trước kì kinh, sau 4-5 tháng, các triệu chứng đau bụng sẽ được cải thiện. Chu kì kinh nguyệt cũng điều hòa hơn.

Rượu tam thất linh chi

• Chuẩn bị: 30g linh chi (linh chi càng lâu năm càng tốt); đan sâm, tam thất mỗi loại 5g; rượu trắng 0,5l.
• Cách làm: Bỏ dược liệu vào bình, đổ ngập rượu, ngâm trong vòng 15 ngày.
• Công dụng: Người bị cơ tim hay thần kinh suy nhược uống rượu này rất tốt. Tuy nhiên, số lượng phải hạn chế. Mỗi ngày chỉ uống 2 lượt, mỗi lượt 1 chén nhỏ (20-30ml).

Cách ngâm tam thất mật ong chữa bệnh

Tam thất và mật ong đều là những loại thuốc bổ rất tốt cho cơ thể. Ngâm tam thất trong mật ong không chỉ là một cách bảo quản tam thất, kéo dài hạn sử dụng của tam thất mà còn là sự kết hợp để chữa nhiều bệnh. Ngoài ra, vị ngọt của mật ong khiến cho tam thất trở nên dễ uống hơn, ngon hơn. Hỗn hợp này rất tốt cho những người bị suy nhược cơ thể, thiếu máu, …

• Đối với tam thất dạng bột, đổ tam thất vào mất ong theo tỉ lệ 1:3. Hỗn hợp này phải được khuấy đều để không bị vón cục. Bỏ hỗn hợp trên vào hũ thủy tinh đậy kín, ủ ít nhất 2 ngày trước khi sử dụng
• Đối với tam thất dạng củ, sau khi rửa sạch, để ráo nước, thái thành lát dày 1cm. Để tam thất đã thái lát ngoài không khí thoáng mát 5-6 tiếng cho bớt nước. Cho tam thất trên vào bình thủy tinh, đổ ngập mật ong, ủ kín trong vòng 3 tuần.

Sau khi ngâm, tam thất mật ong nên được bảo quản tại nơi thoáng mát, tránh ánh nắng, tốt nhất nên để trong ngăn mát của tủ lạnh. Cả mật ong và củ tam thất đều có tính nóng nên mỗi ngày chỉ sử dụng 1-2 thìa nhỏ.

Cách ngâm rượu tam thất

Rượu là loại dung môi được sử dụng với rất nhiều loại dược liệu khác nhau, trong đó có tam thất. Tam thất ngâm rượu sẽ làm dược tính được phát huy tốt hơn. Ngoài ra, ngâm rượu còn áp bớt vị đắng và kéo dài thời hạn sử dụng của củ tam thất.

Chuẩn bị: Rượu trắng, tam thất nguyên củ

Cách làm:

• Rửa sạch củ tam thất, tráng qua củ với rượu trắng. Nếu là củ tươi nên phơi qua nắng cho ráo bớt nước.
• Cho tam thất vào trong bình, đổ rượu vào theo tỉ lệ 1kg tam thất : 3-5 lít rượu trắng. Nếu củ tam thất quá dài, có thể đổ thêm rượu vào, tránh cho tam thất tiếp xúc với không khí sau khi ngâm.
• Sau khi ngâm khoảng 1 tháng là rượu có thể dùng được. Tuy nhiên, nên đợi 4-5 tháng để dược hiệu được phát huy tốt nhất.

Những trường hợp không nên sử dụng củ tam thất bắc

• Phụ nữ có thai không nên sử dụng tam thất: Tam thất là loại dược rất tốt cho phụ nữ trong quá trình sinh nở nhưng lại không tốt cho bà bầu. Những người mang thai sử dụng tam thất có khả năng sảy thai rất lớn. Do đó, những phụ nữ có thai và nghi ngờ có thai nên tránh sử dụng tam thất.
• Không sử dụng tam thất khi bị tiêu chảy (có khả năng gây tử vong)
• Những người đang có vết thương chảy máu ngoài da không nên uống củ tam thất bởi tam thất lúc này sẽ ngăn cản quá trình đông máu, khó cầm máu.
• Thận trọng khi cho trẻ em sử dụng củ tam thất: Khi cho trẻ em uốn tam thất phải được sự tư vấn của chuyên gia về liều lượng, cách sử dụng.

Tác dụng của hoa tam thất

Lương y Đa khoa Bùi Đắc Sáng (Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam, Hội Đông y Việt Nam) cho biết, tất cả các bộ phận của cây tam thất đều có thể dùng làm thuốc. Hoa tam thất là một vị thuốc rất tốt cho sức khỏe, được sử dụng rất nhiều trong Đông y. Trên thị trường, nụ, hoa tam thất được chào đón không kém củ tam thất.

Hoa tam thất chữa bệnh gì ?

Hoa tam thất có vị ngọt, hơi đắng. Tính chất của hoa khác hoàn toàn với củ tam thất. Củ tam thất có tính nóng còn hoa tam thất lại có tính mát, giải độc thanh nhiệt rất tốt. Ngoài ra, hoa tam thất còn có rất nhiều tác dụng chữa bệnh khác. Trà hoa tam thất là thức uống quen thuộc với nhiều đối tượng.

Hoa tam thất chữa bệnh mất ngủ

Nụ, hoa tam thất có tác dụng rất tốt cho hệ thần kinh. Uống nụ, hoa tam thất giúp an thần, giảm căng thẳng. Tình trạng ngủ chập chờn, ngủ không ngon sẽ được cải thiện rõ rệt khi sử dụng hoa tam thất.

Ngoài ra, nụ, hoa tam thất còn tăng cường trí nhớ, khiến não hoạt động một cách tích cực hơn. Từ đó, thúc đẩy quá trình suy nghĩ, tính toán trở nên nhanh chóng, nâng cao hiệu suất làm việc.

Trà hoa tam thất ổn định huyết áp

Các chất trong nụ, hoa tam thất có khả năng điều hòa huyết áp, giảm tình trạng huyết áp tăng đột ngột. Đối với những bệnh nhân có tiền sử bị cao huyết áp, nụ, hoa tam thất sẽ giúp cân bằng hoạt động của động mạch, tĩnh mạch.

Nụ hoa tam thất tăng cường miễn dịch, bồi bổ cơ thể

Nụ, hoa tam thất có tác dụng tẩm bổ hiệu quả, làm tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Những người mất máu quá nhiều (sau khi sinh hoặc trong thời kì kinh nguyệt) sử dụng hoa tam thất có thể tránh tình trạng mệt mỏi, xanh xao do thiếu máu. Người sau phẫu thuật sử dụng hoa tam thất hạn chế chảy máu rất tốt.

Nụ hoa tam thất phòng chống tai biến

Những người già – những người có nguy cơ cao bị tai biến mạch máu não nên sử dụng hoa tam thất. Bởi hoa này có khả năng tán ứ, hạn chế máu đông hình thành trong mạch máu. Từ đó, tăng cường sự khỏe mạnh cho mạch máu, giảm nguy cơ bị tai biến.

Hoa tam thất mát gan, giải độc

Hoa tam thất có khả năng làm mát gan, tăng cường chức năng gan. Nhờ đó, phòng tránh các bệnh xảy ra ở gan: viêm gan, gan nhiễm mỡ.

Vào những ngày hè, uống trà hoa tam thất còn có khả năng thanh nhiệt, giải độc cơ thể. Hoa tam thất còn hỗ trợ thanh lọc độc tố trong phủ tạng, giúp cơ thể khở mạnh hơn.

Trà nụ tam thất lợi sữa cho sản phụ

Phụ nữ mới sinh gặp phải tình trạng ít sữa, thiếu sữa cũng có thể sử dụng hoa tam thất. Bên cạnh việc bổ máu, làm thư giãn thần kinh, hoa tam thất còn kích thích tuyến sữa cho sản phụ. Việc sử dụng hoa tam thất khiến cho lượng sữa mẹ được dồi dào, mát và nhiều dưỡng chất hơn.

Trà hoa tam thất giảm cân

Ngoài khả năng chữa bệnh, hoa tam thất còn có khả năng đánh tan mỡ thừa hiệu quả. Trong hoa tam thất có thành phần nhân sâm RB1, RB2. Đây là những chất giúp loại bỏ nhanh chóng phần mỡ dư thừa trong máu và trong các bó cơ.

Uống trà hoa tam thất là cách giảm cân hiệu quả. Cách giảm cân này không gây nhiều tác dụng phụ như việc sử dụng các loại thuốc Tây. Đồng thời cũng đỡ gây mệt mỏi như việc tập thể dụng quá nhiều. Hoa tam thất giảm cân một cách đơn giản và tự nhiên nhất.

Ngoài ra, hoa tam thất còn có rất nhiều tác dụng khác như: tăng lực, giảm mệt mỏi, ngăn ngừa chứng lú lẫn ở người già, ức chế tế bào ung thư phát triển, …

Những đối tượng nên tránh sử dụng hoa tam thất

• Bà bầu không nên sử dụng hoa tam thất. Mặc dù hoa tam thất rất tốt cho phụ nữ sau khi sinh nhưng lại không tốt cho bà bầu. Phụ nữ có thai uống hoa tam thất rất dễ dẫn đến sinh non
• Trẻ em dưới 5 tuổi không nên sử dụng hoa tam thất. Trẻ ở độ tuổi này sức đề kháng còn kém, sử dụng hoa tam thất có thể gây những tác dụng không mong muốn. Do đó, hãy xin tư vấn chuyên gia trước khi cho trẻ sử dụng.
• Người bị bệnh tiêu chảy không nên dùng hoa tam thất. Điều này có thể khiến cho bệnh tiêu chảy trở nên trầm trọng hơn
• Những đối tượng dị ứng với hoa tam thất không nên sử dụng hoa này. Biểu hiện của dị ứng hoa tam thất là nổi mề đay, phát ban khi ăn, uống các sản phẩm có hoa tam thất.
• Những người có huyết áp thấp không nên sử dụng hoa tam thất. Do hoa tam thất có khả năng hạ áp, điều áp nên khi người bị huyết áp thấp sử dụng hoa này dễ dẫn đến hạ áp nhanh không kiểm soát được.

Nhận dạng nụ, hoa tam thất tốt

Hoa tam thất tốt nhất khi ở dạng nụ non (nụ bao tử). Nụ nhỏ và hoa đã nở cũng có tác dụng chữa bệnh nhưng yếu hơn ở dạng nụ non và uống cũng không ngon bằng. Để nhận dạng được loại hoa tam thất tốt, phải lưu ý những điều sau:

• Loại nụ càng non dược tính càng tốt
• Loại nụ tốt trong nước phải còn nguyên màu xanh và còn cả cuống nụ.
• Loại nụ bao tử rẻ tiền có xuất sứ Trung Quốc bị nấu trước khi phơi khô nên có màu nâu đen. Loại này có chất lượng rất kém, dược tính không bảo đảm.
• Khi hoa bị nghiền thành bột sẽ rất khó phân biệt chất lượng. Do đó, nên mua hoa tam thất ở dạng hoa khô, chất lượng sẽ được bảo đảm hơn.
• Hoa tam thất tươi chỉ có trong theo mùa. Nếu mua hoa tam thất tươi vào khoảng thời gian khác phần lớn đều là hoa đã bị ngâm thuốc bảo quản hoặc đông lạnh lâu.
• Hoa tam thất ở cây có tuổi đời ngắn (1-2 năm) dược tính thấp và bông cũng nhỏ. Nên chọn loại nụ, hoa có kích cỡ to, dược tính sẽ tốt hơn.

Cách bảo quản củ tam thất bắc

Tam thất bắc là loại dược liệu quý hiếm và đắt tiền. Bảo quản loại dược liệu này không đúng cách hoặc không bảo quản sẽ làm giảm, mất dược hiệu của thuốc. Từ đó, làm ảnh hưởng đến sức khỏe của người sử dụng.

Cách bảo quản củ tam thất tươi

Củ tam thất tươi có thể bảo quản tương tự với các loại củ thông thường (củ cải, cà rốt). Sau khi đào lên, nên sử dụng sớm nhất có thể. Dùng không hết nên bỏ vào tủ đông. Không nên để lâu ngoài môi trường có nhiệt độ thường, dễ làm mốc, thối củ tam thất.

Đối với củ tam thất tươi, không dùng ngay, phải đem sơ chế, sau đó phơi hoặc sấy khô. Để bảo đảm dược tính của củ, sau khi thu hoạch, rửa nhanh bằng nước sạch, tránh để cho nước ngấm vào thịt củ.

Về cách phơi sấy, phơi nắng hoặc sấy ở nhiệt độ 50-60^oC. Làm khô bằng cách rang trực tiếp trên chảo hay tẩm với mỡ gà rồi sấy là hoàn toàn sai. Làm như vậy sẽ làm hỏng, giảm dược tính của tam thất.

Cách bảo quản củ tam thất khô

Củ tam thất khô cứng như đá phải đóng túi hoặc phong trong lọ kín, bảo quản ở nhiệt độ thường. Củ tam thất khô đặc biệt dễ ẩm mốc vào mùa mưa, mùa xuân, trong không khí ẩm ướt. Do đó, trong khoảng thời gian này, phải giữ tam thất ở nơi khô mát, kín khí. Thường xuyên kiểm tra túi, hộp đựng để đảm bảo chúng không bị hở, vỡ, làm giảm chất lượng thuốc.

Kể cả tam thất khô hay tươi, đều nên bảo quản ở dạng nguyên củ, khi dùng, mới thái lát hoặc tán bột, dùng bao nhiêu, thái, tán bấy nhiêu. Vì khi để nguyên củ thời gian sử dụng của tam thất có thể kéo dài đến 24 tháng. Còn tam thất ở dạng miếng hay bột chỉ có hạn sử dụng 6-12 tháng.

Ngoài ra, ngâm tam thất trong rượu hay mật ong có thể kéo dài hạn sử dụng của tam thất. Khi ngâm tam thất với rượu, không cần bảo quản đặc biệt. Nhưng khi ngâm với mật ong nên tránh ánh sáng, để ở nơi nhiệt độ thấp.

Cách phân biệt tam thất bắc thật – giả 

Khi mua và sử dụng củ tam thất giả, người dùng không chỉ tốn tiền mà còn phải chịu những rủi ro do việc sử dụng tam thất giả mang lại. Những kẻ làm giả tam thất thường dùng rất nhiều cách để ngụy trang. Chúng sử dụng những loại củ khác nhau để đánh tráo. Cần nhớ kĩ những đặc điểm của củ tam thất để tránh mua phải tam thất giả, kém chất lượng.

Tam thất thật

Đối với tam thất trồng, đa số củ có hình thoi hoặc hình con quay , nhìn giống con ốc đá), dài khoảng 3cm, đường kính 1-2cm. Mặt ngoài nhìn bằng mắt thường có màu xám vàng hoặc xám nâu. Đầu củ có nhiều mấu là vết sẹo của phần rễ cây bị cắt đi trong quá trình sơ chế. Cắt ngang củ sẽ thấy được phần thịt củ có màu xám xanh. Nếm thịt củ có vị hơi ngọt, hơi đắng, mùi thơm nhẹ.

Củ tam thất tương đối rắn chắc, khó có thể bẻ bằng tay. Khi bị đập bằng vật nặng thì vỏ sẽ tách khỏi thịt củ. Mặt cắt củ tam thất rất mịn, không có vết nứt xốp.

• Đối với tam thất tươi, khi chưa sấy khô, cắt rễ, bề ngoài trông khá giống nhân sâm, màu nhạt hơn so với củ khô.
• Đối với tam thất rừng, thân củ dài hơn, có màu xám đen, đôi khi pha xanh. Củ này có vị đắng hơn rất nhiều so với tam thất trồng.
• Đối với bột tam thất, màu bột thường nhạt hơn so với màu củ. Nếu củ màu đen thì bột hơi xám, nếu củ màu nâu thì bột sẽ có màu nâu nhạt.

Tam thất giả

Củ tam thất giả không cứng như tam thất thật, dùng móng tay bấm sẽ thấy lún xuống. Tùy vào loại củ được dùng thay thế mà tam thất giả có đặc điểm khác nhau.

Để làm giả củ tam thất bắc, những kẻ bán tam thất bắc giả thường dùng ba loại củ có hình thù hay dược tính tương tự với củ tam thất là khương tam thất, thổ tam thất (bạch truật nam) và hồi đầu thảo.

Tam thất gừng (tam thất nam)

Củ tam thất gừng có hình trứng hoặc hình tròn thuôn một bên. Phần vỏ củ có màu trắng vàng, có nhiều vòng ngang củ. Dùng dao cắt ngang củ sẽ thấy phần thịt củ có màu trắng ngà. Nếm thịt củ sẽ cảm thấy vị cay nóng và có mùi thơm như gừng.

Thổ tam thất (bạch truật nam)

Vị thuốc bạch truật nam hay còn thổ tam thất cũng hay bị nhầm lẫn với tam thất bắc. Những kẻ xấu lợi dụng điểm này làm giả bạch truật nam thành củ tam thất để bán giá cao.

Củ của thổ tam thất có hình tròn hoặc gần tròn, kích thước trung bình to hơn củ tam thất. Củ thổ tam thất dài 4-5cm, đường kính 3-4cm. Mặt ngoài có màu nâu vàng, Cắt ngang củ thấy thịt củ có màu hơi vàng. Nếm thịt củ thấy vị hơi chát, nhạt, hơi ngứa và không có mùi.

Hồi đầu thảo

Hồi đầu thảo là loại dược liệu có nhiều dược tính khá giống tam thất. Củ hồi đầu thảo có hình tròn méo không đồng đều. Chiều dài củ ngắn hơn củ tam thất (1,5-2cm). Phần đầu củ sần sùi do vết sẹo lá rụng. Vỏ ngoài củ màu trắng bẩn, cắt ngang củ thấy thịt có màu trắng đục, nếm thịt củ thấy vị đắng, không có mùi.

Ngoài ra, còn có các loại tam thất giả được làm theo các cách khác như: Trộn bột chì vào bột tam thất cho nặng cân (loại bột lẫn chì này thường nặng và có màu đen bóng, khác với màu đen xám hoặc nâu nhạt của bột thật) hay nhồi chì vào củ tam thất rỗng ruột. Đây là cách làm giả rất khó phân biệt và rất có hại cho sức khỏe nếu sử dụng. Do đó, khi mua củ tam thất không ham của rẻ và hãy chọn mua tại những địa chỉ uy tín.

Tam thất bắc và tam thất nam

Hiện nay trên thị trường có bán loại tam thất nam với giá rất rẻ. Nhiều người lầm tưởng đây là loại tam thất bắc được trồng ở Việt Nam nên được gọi là tam thất nam. Thực tế, tam thất nam và tam thất bắc là hai vị dược liệu hoàn toàn khác biệt.

Tam thất nam là cây gì ?

Tam thất nam (còn được gọi là tam thất gừng, khương tam thất) có tên khoa học là Stahlianthus thorelii thuộc họ gừng. Đây là loại cây mọc tự nhiên ở các tỉnh miền núi phía Bắc nước ta.

Đây cũng là một loại cây dược liệu có nhiều tác dụng chữa bệnh nên hiện nay được gieo trồng tập trung tại một số khu vực ở nước ta: Tây Nguyên, Lào Cai, Hòa Bình,…

Tam thất nam có tác dụng trong một số bệnh:

• Chữa đau nhức xương, khớp
• Giúp cầm máu, tiêu sưng
• Trị bệnh phong thấp
• Điều hòa kinh nguyệt, trị băng huyết ở phụ nữ
• Chữa trùng độc, rắn cắn

Phân biệt tam thất bắc và tam thất nam

Củ tam thất nam và tam thất bắc hao hao giống nhau. Tuy nhiên, nếu xét một cách toàn diện, tam thất nam và tam thất bắc có nhiều điểm khác biệt.

Tam thất bắc

• Thuộc họ nhân sâm, cây thân cỏ, lá nhỏ mọc vòng gồm từ 3-4 lá một, có răng mưa quanh mép lá.
• Hoa màu xanh có cả đơn và lưỡng tính cùng tồn tại. Quả màu đỏ, trồng bằng hạt.
• Củ sần sùi, hình thoi hoặc con quay, có nhiều nhánh, có nhiều vằn dọc theo hết củ, vỏ ngoài cứng màu xám đen.
• Là vị thuốc bổ, giá bán thường rất cao từ 3 triệu đồng/kg.

Tam thất nam

• Thuộc họ nhà gừng, cây không có thân, lá to, mọc rời thành từng tầu, không có răng cưa, có màu nâu tím hoặc lục pha nâu.
• Hoa lưỡng tính, màu tím, cuống hoa dài từ 6-8cm, tràng hoa màu trắng, không có quả.
• Củ hơi tròn và nhẵn, ít nhánh, không có vằn dọc theo củ.
• Tam thất nam không phải là vị thuốc bổ, giá bán thấp chỉ bằng 1/10 tam thất bắc.

Xem thêm: “Tam thất – vị thuốc tuyệt vời”  Báo Sức khỏe đời sống

Giá tam thất bao nhiêu tiền 1kg ?

Tam thất có nhiều công dụng rất đặc biệt: vừa chữa bệnh, vừa bồi bổ; vừa cầm máu, vừa thông máu. Hơn thế loại dược liệu này có điều kiện sống rất bắt bẻ nên số lượng rất hiếm. Nhận thấy thương cơ này, củ, bột, hoa, nụ ,tam thất xuất hiện tràn lan trên thị trường khó bề phân biệt thật – giả, tốt – xấu. Các thương lái tam thất mua bán loại dược liệu này với nhiều mức giá, chất lượng khác nhau. Giá tam thất bao nhiêu tiền là chuẩn ? Mua tam thất ở đâu có chất lượng tốt ?

Bảng giá tam thất bắc

Tam thất bắc là loại dược liệu quý có giá tương đối đắt. Những củ tam thất nặng và lâu năm sẽ có giá cao hơn những loại tam thất non, nhẹ cân. Giá tam thất rừng, tam thất hoang cũng đất hơn nhiều so với tam thất trồng. Thêm vào đó, khi mua tam thất tại những hiệu thuốc lớn, giá đắt hơn nhưng chất lượng đảm bảo. Giá tam thất bán qua mạng có lẽ sẽ rẻ hơn, nhưng rất khó bảo đảm chất lượng dược liệu.

Giá tam thất tươi bao nhiêu tiền 1kg ?

Do chưa được phơi, sấy, gia công, tam thất tươi khá rẻ so với tam thất khô.

• Loại 20-25 củ/kg có giá 700.000 đ;
• Loại 12-15 củ/kg có giá 800.000 đ
• Dưới 10 củ/kg có giá 1.000.000 đ

Giá tam thất khô bao nhiêu tiền ?

Tam thất khô đã được rửa sạch, cắt bớt rễ, sấy khô và gia công nên có giá tương đối cao.

• Loại 140 củ/kg giá 1.300.000 đ
• Loại 80 củ/kg giá 1.700.000 đ
• Loại 70 củ/kg giá 1.800.000 đ
• Loại 50 củ/kg giá 2.300.000 đ
• Loại dưới 10 củ/kg giá 5-9 triệu đồng

Giá tam thất rừng

Tam thất rừng chủ yếu được bán dưới dạng tươi, và có giá gấp 7-8 lần tam thất trồng. Loại tam thất rừng tươi 1kg 1 củ có giá lên đến 8-9 triệu.

Giá bột tam thất

Bột tam thất cũng có giá tùy thuộc vào chất lượng của củ tam thất. Tuy nhiên, do nghiền thành bột nên khó mà xác định tuổi của củ. Bột tam thất có giá dao động từ 1,5-3 triệu/kg.

Giá nụ, hoa tam thất

Ngoài ra, hoa tam thất cũng là sản phẩm rất được săn đón trên thị trường. Do sự khác nhau về dược tính mà hoa tam thất càng non có giá càng đắt. Nụ bao tử, nụ nhỏ và hoa tam thất khi đã nở đều có bảng giá riêng.

• Nụ bao tử tươi khoảng 650.000 đ/kg
• Nụ bao tử khô 1.200.000 đ/kg
• Nụ nhỏ tươi 500.000 đ/kg
• Nụ nhỏ khô 900.000 đ/kg
• Hoa già tươi 250.000 đ/kg
• Hoa già khô 400.000 đ/kg

Mua tam thất bắc ở đâu ?

Với sự phát triển của ngành thương mại điện tử hiện nay, việc mua, bán tam thất qua mạng internet là rất đơn giản. Tuy nhiên, với vai trò là một loại dược liệu, mua qua mạng khiến nhiều người lo lắng về chất lượng sản phẩm. Vậy, mua tam thất bắc ở đâu cho an toàn ?

Như đã nói, tất cả các bộ phận trên cây tam thất đều có thể sử dụng làm thuốc. Trong đó, củ và hoa là hai bộ phận được sử dụng phổ biến nhất. Do đó, tại các hiệu thuốc Đông y uy tín, bạn hoàn toàn có thể tìm thấy loại dược liệu này. Tại những địa chỉ có uy tín, có giấy phép kinh doanh rõ ràng sẽ đảm bảo tam thất được sơ chế đúng quy cách, có chất lượng tốt.

Khi mua tam thất trên mạng, nên chọn những công ty có đầy đủ giấy chứng nhận chất lượng, giấy phép kinh doanh. Không nên ham rẻ mà mua những loại tam thất không rõ nguồn gốc gây ảnh hưởng đến sức khỏe người dùng.