Bán hạ và tác dụng của cây bán hạ cùng cách dùng chữa bệnh hiệu quả

Bán hạ là gì? Tác dụng của cây bán hạ chữa bệnh gì: Cầm nôn, giảm ho, đào thải độc tố, tăng cường miễn dịch… Cách dùng cây bán hạ tốt, tránh tác dụng phụ. Cách sử dụng cây bán hạ trong các phương thuốc chữa bệnh cổ truyền. Giá bán hạ khô bao nhiêu tiền 1kg. Hình ảnh cây bán hạ và đặc điểm nhận biết cây bán hạ.

Bán hạ là gì?

Thiên Nguyệt lịch sách Lễ kỷ nói: Vị thuốc này sinh vào giữa mùa hạ nên gọi là bán hạ. Đây là cây thân rễ phơi hay sấy khô và chế biến của nhiều cây khác nhau, đều thuộc họ Ráy Araceae

Bán hạ Việt Nam gồm những cây Typhonium divaricatum Decne (Arum divaricatum L., Arum trilobatum Lour), Typhonium trilohatum (Schott).

Tại Trung Quốc, loại cây này có tên là Pinellia ternata (Thunb.) Breiter hay Pinellia tuberiỷera Tenore hoặc cây chưởng diệp bán hạ Pinellia pedatìsecta (Schott).

Ngoài ra còn một số cây khác nữa, cần chú ý khi dùng và nghiên cứu. Cũng nên biết rằng mặc dù cùng một cây nhưng tuỳ theo củ to nhỏ khác nhau mà cho vị thuốc tên khác nhau. Ví dụ tại một số vùng, củ nhỏ của cây thì khai thác và dùng với tên bán hạ, còn củ to cùng cây ấy thì lại được khai thác và dùng với tên nam tỉnh. Hàng năm chúng ta không chỉ sử dụng mà còn xuất khẩu sang các nước khác nữa.

Hình ảnh cây bán hạ

Bán hạ Việt Nam (Typhonium trilobatum Schott) còn gọi là củ chóc, lá ha chìa, cây chóc chuột, là một loại cỏ không có thân, có củ hình cầu đường kính tới 2cm. Lá hình tim, hay hình mác, hoậc chia 3 thuỳ dài 4-15cm rộng 3,5-9cm. Bông mo với phần hoa đực dài 5- 9mm, phần trần dài 17-27mm. Quả mọng, hình trứng dài 6mm.

 

Cây bán hạ có tác dụng gì?

Trong Đông y, cây thuốc này có rất nhiều tác dụng. Một vài tác dụng có thể kể đến như:

• Tác dụng cầm nôn:  chế thành hoàn và nước sắc hoặc cao lỏng.  Bột của cây (chế với nhiệt độ cao) cũng có tác dụng cầm nôn.
• Tác dụng giảm ho: Khi thử nước sắc củ chóc cho mèo được gây ho nhân tạo uống, có tác dụng giảm ho nhưng kém Codein. Thuốc cũng có tác dụng giảm ho nếu chích vào tĩnh mạch. Chế phẩm của cây cho thỏ uống, có tác dụng làm giảm bớt tiết nước miếng do chất Pilocarpine. Chế phẩm của cây cho chuột cống được gây bụi phổi uống, kết quả phân tích tế bào chứng minh thuốc có tác dụng làm chậm quá trình bệnh. Cho dùng thuốc càng sớm, kết quả càng tốt (theo Trung dược học). Đặc biệt ức chế rõ rệt đối với ung thư.
•  Dược liệu này có tác dụng giải độc đối với trường hợp nhiễm độc Strychnin và Acetycholin (theo Trung dược học).
• Ngoài ra, loài cây còn có tác dụng chống việc có thai sớm, chống rối loạn nhịp tim.

Xem thêm:

Củ chóc – Vị thuốc trị ho – Báo Sức khỏe đời sống

Một số bài thuốc chữa bệnh với cây bán hạ

Trong Đông Y,  dược liệu này được sử dụng với nhiều bài thuốc. Một vài bài thuốc vẫn hiệu quả đến tận ngày nay như:

• Phương thuốc Nhị thang thần:

Bán hạ (chế) 12g; trần bì, bạch phục linh mỗi vị 10g; cam thảo 8g, dưới dạng thuốc sắc để trị các chứng ho, nhiều đờm (hàn), ho lâu ngày hoặc khi vị khí xông lên vùng thượng tiêu, gây nôn lợm.

•  Trị bụng đầy trướng, buồn nôn:

Củ chóc, trần bì, bạch linh, cam thảo, cùng với sinh khương mỗi vị 12g, sắc uống; hoặc bán hạ (chế) 40g, chỉ xác 28g, phèn phi 32g, sắc uống.

•  Trị ong đốt, rắn cắn:

Đem củ chóc tươi gọt vỏ, giã nát, chấm vào chỗ ong đốt. Nếu bị rắn cắn, trước hết cần làm các thao tác cần thiết như ga-rô, nặn, bỏ hết nọc độc, bỏ răng của rắn, lấy củ chóc tươi, giã nhỏ rồi băng vào chỗ bị  rắn cắn. Tuy nhiên đối với rắn cắn, cần theo dõi và có biện pháp kịp thời chuyển đến bệnh viện cấp cứu khi cần thiết.

• 
  Bán hạ

  Chữa kinh giản lưng gáy cứng đờ, miệng chảy đờm rãi. Chữa  trúng phong méo mồm lệch mắt:

Bán hạ nam, kinh giới và gừng sống đều 12g sắc uống. Ngoài dùng củ chóc chuột giã nát hoặc tán bột trộn với nước gừng đắp vào sau gáy và bên mặt không méo (nếu tê liệt mắt).

• Chữa hen suyễn:

Tán bột trộn với mật bò hay mật lợn vừa đủ dính (độ 30%) đặt trên sanh đồng sấy khô, làm viên với hồ, uống mỗi lần 2-3g, ngày uống 3-4 lần với nước Gừng. Khi đang lên cơn thì uống với nước sắc Hẹ và Gừng, mỗi vị 10g.

• Ðinh nhọt và viêm mủ da:

Lấy một lượng dược liệu vừa phải nghiền bột, trộn thêm ít bột Hồng hoàng làm chất bột dẻo để đắp.

Xem thêm:

Cây bán hạ

Làm thế nào để chọn mua bán hạ?

Hiện nay, thuốc Đông y ngày càng kém chất lượng xuất hiện tràn lan trên thị trường. Chính vì thế việc lựa chọn được một địa điểm mua thuốc Đông y chất lượng ngày càng được quan tâm. Trong số những loại thuốc được quan tâm đó không thể không kể đến bán hạ. Vậy bán hạ mua ở đâu để đảm bảo chất lượng và giá 1kg là bao nhiêu?

Theo kinh nghiệm của mình, bạn nên không nên mua tại những tiệm thuốc chưa rõ uy tín. Để đảm bảo chất lượng của thuốc, người bệnh không nên mua dược liệu giá rẻ. Các tiêu chí để lựa chọn mua thuốc cần thiết là nguồn gốc, xuất xứ của thuốc. Nên lựa chọn mua thuốc ở những tiệm thuốc lớn đã được kiểm định về chất lượng sản phẩm. Giá của 1 kg bán hạ hiện nay trên thị trường dao động từ 200.000 – 250.000 VND.