Cẩu tích

Cẩu Tích

(Cibotium)

Tên khác: Lông cu li

Tên khoa học: Cibotium

Mô tả cây thuốc:

Cẩu tích nghĩa là xung quanh cây bao phủ một lớp lông màu vàng rất giống như lông con chó (Cẩu nghĩa là chó).Cẩu tích là một loài quyết thực vật, cây có chiều cao thấp (Nhưng cũng có khi cao tới 2 mét), mọc ở tầng dưới cùng của các thảm thực vật. Bên ngoài cây bao phủ một lớp lông màu vàng, nếu nhìn không kỹ rất dễ nhầm tưởng đó là một con vật.

Khu vực phân bố:

Cây mọc rải rác khắp các vùng miền núi nước ta, nhiều nhất vẫn là miền núi vùng tây Bắc như: Lào Cai, Lai Châu, Sơn La, Điên Biên, Hòa Bình, Thanh Hóa …..

Bộ phận dùng: Gốc cây và phần lông vàng bao phủ xung quanh.

Cách chế biến và thu hái:

– Cây được thu hái quanh năm, người dân thường chặt bỏ toàn bộ cành, đào lấy toàn bộ phần bẹ và những vùng có lông vàng của cây bao phủ.

– Cây đào từ rừng về đem rửa sạch, cắt bỏ phần rễ (Chỉ lấy phần củ và lông vàng) đem thái miếng phơi khô để làm thuốc.

Thành phần hóa học: Thân rễ cẩu tích chứa tinh bột (30%) và aspidinol, lông vàng ở thân rễ có tanin và sắc tố.

Tính vị,quy kinh: Cây có vị đắng, tính ôn đi vào hai kinh can và thận (Bởi vậy cây thường được dùng trong các phương thuốc để bồi bổ can thận).

Tác dụng của Cẩu tích:

+ Tác dụng bổ thận

+ Điều trị chứng phong tê thấp 

+ Tác dụng cầm máu (Với tên gọi lông cu li): Khi bị chảy máu chỉ cần lấy 1 ít lông này đắp vào vết thường là cầm được máu ngay. Tác dụng này có được là do lông cu li hút huyết thanh của máu, hình thành máu cục bởi vậy làm cho máu chóng đông.

+ Tác dụng mạnh gân xương nhất là ở người cao tuổi

Cách dùng, liều dùng Dược liệu sạch:

+ Điều trị phong tê thấp bằng cẩu tích: Cẩu tích 15g, Tục đoạn 10g, Cốt toái bổ 15g, Đương quy 10g, Xuyên khung 5g, Bạch chỉ 5g.Sử dụng các vị trên để sắc với 1 lít nước còn 500ml uống trong ngày.

+ Bài thuốc điều trị thận hư, tiểu nhiều, di mộng tinh: Cẩu tích 15g, Thục địa 10g, Đỗ Trọng dây 10g, Dây tơ hồng 10g, Kim anh 10g, sắc với 700ml nước, sắc cạn còn khoảng 400ml nước uống trong ngày.

+ Bài thuốc ngâm rượu có vị cẩu tích: Rắn 1bộ (gồm 1 con hổ mang, 1 cạp nong, 1 rắn ráo), Thiên niên kiên 100g, Cẩu tích 100g, Huyết giác 100g, Ngũ gia bì 100g, Hà thủ ô đỏ 100g, Kê huyết đằng 200g, Trần bì 30g, Tiêu hồi 20g, Rượu trắng loại 40 độ 10 lít.Ngâm trong thời gian 3 tháng là dùng được. Người lớn trên 30 tuổi mới dùng được mỗi ngày uống 1 ly nhỏ 30ml trước khi đi ngủ ( Sẽ giúp tăng cường sức khỏe, mạnh gân xương, điều trị các bệnh về xương khớp, thần kinh tọa). Lưu ý: Phụ nữ có thai không dùng được bài rượu này.

Kiêng kỵ: Người thận hư do nhiệt, nước tiểu vàng không nên dùng vị thuốc này.