Gai bồ kết với tác dụng của gai bồ kết và cách dùng chữa bệnh là gì?

Gai bồ kết là gì? Tác dụng của gai bồ kết chữa điều trị bệnh gì và bổ dưỡng: điều trị bệnh viêm xoang, thông sữa cho phụ nữ, mụn nhọt, chống viêm nhiễm… Cơ chế điều trị bệnh viêm xoang của gai bồ kết. Cách dùng gai bồ kết theo các bài thuốc dân gian. Cách dùng cây bồ kết điều trị bệnh theo cách sắc uống.

Gai bồ kết là một dược liệu ít người biết đến. Bồ kết không còn xa lạ với nhiều người. Công dụng phổ biến nhất mà kinh nghiệm dân gian xưa truyền lại cho chúng ta là lấy quả bồ kết gội đầu. Ngoài ra đốt cháy xua đuổi khí lạnh, chữa đau răng, chữa chẻ rụng tóc hay bị lỵ lâu ngày.

Bên cạnh đó trong đông y cổ xưa, vị thuốc từ gai bồ kết lại ít được phổ biến với người dân. Gai bồ kết chỉ xuất hiện trong phạm vi cùng ngành hay tài liệu cho người thích nghiên cứu sưu tầm muốn mở rộng kiến thức.

Gai bồ kết là gì?

Gai bồ kết hay còn gọi là Tạo Thích – Tạo Giác Thích – Thiên Đình – Tạo Trâm. Gai bồ kết là gai hái ở thân cây bồ kết. Gai được người dân khai thác bằng cách thái mỏng rồi phơi khô. Thường loại bồ kết này chỉ xuất hiện ở những vùng đồng bằng phía Bắc nhưng nguồn cung cấp nguyên liệu này lại từ Miền Nam Trung Quốc.

Được biết sách cổ xưa có chép lại rằng để khai thác được nguyên phần củ của cuống gai bồ kết cần sự kiên trì và đòi hỏi sự khéo léo từ người hái. Vì khi những chiếc gai còn tươi này mà đâm phải thì rất nguy hiểm đến tính mạng. Có thể sẽ gây ra các chứng đau, buốt kéo dài có thể dẫn đến sốt. Họ dùng một cái cưa sắc được uốn thành vòm giống lưỡi liềm và cưa. Nếu cưa không khéo sẽ bị chớt lớp thân vỏ cây sẽ không cho gai trong thời gian dài.

Vì vậy nếu muốn khai thác trong những lần sau để cây mọc gai tiếp thì khâu đó là quan trọng. Cũng có một số mẹo để kích thích gai như bôi lớp nhựa cây chuối hoặc lấy hạt quả bồ kết sát vào. Khi đã thu hái được gai bồ kết người ta sẽ phá lớp cùi và lớp gai rồi đem phơi khô. Có nơi còn sao vàng rồi nghiền thành bột để trong hộp sử dụng lâu dài.

Tác dụng của gai bồ kết

Có vị cay, tính ôn, không độc lại có tác dụng tiêu độc, giảm viêm, thông xoang, thông sữa, chống phù nề. Gai bồ kết được sử dụng khá phổ biến và hữu hiệu với nhiều chứng bệnh.

• Điều trị viêm xoang: Nhờ có khả năng kháng viêm, sát khuẩn cao, có khả năng tiêu diệt vi khuẩn, giảm phù nề niêm mạc nên làm cho xoang được thông thoáng, chống viêm nhiễm.
• Giúp làm thông sữa ở phụ nữ sau sinh, giảm sưng vú.
• Điều trị mụn nhọt, chống viêm.

Thời kì Pháp thuộc các căn bệnh lạ như lậu, viêm nhiễm trùng tiết niệu, viêm khuẩn… Gai bồ kết là loại thảo dược không thể thiếu trong các bài thuốc chủ trị. Dùng nước sắc gai bồ kết với liều lượng 10 – 15g có thể kháng lại các tụ cầu khuẩn,tụ cầu vàng. Đặc biệt kháng nấm rất hiệu quả. Ngoài ra những người đi tiểu đêm, thận yếu cũng được sử dụng.

Tây y chỉ ra các hoạt chất trong gai bồ kết gồm có Saponin triterpenoid. Saponin triterpenoid là thành phần chính phổ biến giúp tiêu đờm, ho. Hay Phenol chất có trong các loại than đá dùng trong y học nhất là phẫu thuật trị thận cũng có trong gai bồ kết với % hóa học đến 3,14.  Ngoài ra còn một số chất như : Glenidin, flavonoid, axit amin…

Công dụng của gai bồ kết

Cơ chế chữa viêm xoang của gai bồ kết

Bệnh viêm xoang là do chất nhầy tích tụ. Các chất nhầy đọng lại gây bít tắc, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển. Do đó, công dụng để điều trị bệnh viêm xoang cần đẩy chất nhầy và dịch mủ ra ngoài. Đồng thời làm thông thoáng hốc xoang, ngăn vi khuẩn phát triển.
Theo Đông y, tạo giác thích có vị cay nhẹ, không mùi, tính ấm, không độc. Có khả năng thác độc, bài nùng, sát trùng và cải thiện các triệu chứng sưng tấy. Còn theo Tây y, đặc tính của vị dược liệu này là tính kháng viêm, sát khuẩn cao, gai bồ kết có khả năng diệt khuẩn rất mạnh. Khi dùng để chữa bệnh xoang, Tạo giác thích giúp tiêu mủ, diệt khuẩn, giảm phù nề niêm mạc khiến xoang được thông thoáng, chống viêm nhiễm.

Cách dùng gai bồ kết

Danh y Nghiêm Dung Hòa với bài Tan Di Hoa Gia Giảng Thang – Thương Nhĩ Tử Tán đã làm lên một cơn sốt thời trước với công dị trị viêm xoang kết hợp 12 loại thảo dược như gai bồ kết. Việc chế biến này cực kì cầu kì và khó nên giờ đây chỉ có các nhà máy, nhà thuốc đã chế biến sản phẩm thành dạng viên hoàn sẵn có. Các bạn nên tham khảo về bài thuốc kết hợp với gai bồ kết nêu trên.

Chữa viêm mũi, tắc mũi

Lấy gai nướng đen, giã vụn rồi đổ vào lòng bàn tay hít, ngày làm 2 lần. Nên hít mạnh để thoáng mũi hơn, dùng 2 tay vuốt dọc cánh mũi liên tục 20 lần.

Tham khảo thêm: Khám phá gai bồ kết – Báo Mới 

Chữa mụn nhọt, xưng, viêm mủ

Dùng gai khô tán bột trộn với mật ong hoặc nước rau sam đắp lên vết thương.

Công dụng chữa bệnh của gai bồ kết:

Chữa đơn xưng

Dùng lá táo non giã với muối đắp lên vết thương để khô rửa sạch lại với nước đun từ gai.