Nguyên nhân ung thư đại tràng là gì? Tầm soát ung thư đại tràng bằng cách nào? Tìm hiểu cách phòng tránh ung thư đại tràng để bảo vệ bản thân khỏi căn bệnh này.
Nguyên nhân ung thư đại tràng là gì?
Nguyên nhân ung thư đại tràng chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, theo nhiều nghiên cứu, những đối tượng có các yếu tố dưới đây nguy cơ mắc bệnh cao hơn những người không có các yếu tố này.
Mắc một số bệnh về đường ruột
– Bị viêm loét đại tràng lâu ngày:
Nguyên nhân ung thư đại tràng có thể do viêm loét đại tràng lâu ngày không điều trị triệt để. Các vết loét theo thời gian ngày càng lan rộng và ăn sâu vào niêm mạc đại tràng. Từ đó, các tổ chức ung thư bắt đầu phát triển.
– Mắc bệnh polyp đại tràng:
Polyp đại tràng thường lành tính. Nguy cơ thoái hóa thành ác tính của polyp đại tràng tùy thuộc vào kích thước, số lượng polyp. Các polyp có đường kính dưới 5 mm ít có nguy cơ phát triển thành ung thư. Khi các polyp có đường kính trên 20 mm và kéo dài từ 10-15 năm thì nguy cơ phát triển thành ung thư lên đến 50%. Số lượng polyp càng nhiều khả năng hóa ác tính càng cao.
– Mắc bệnh Crohn:
Tỷ lệ bệnh Crohn trở thành nguyên nhân ung thư đại tràng tương đối thấp. Nguy cơ ung thư chỉ tăng lên khi gặp vấn đề trong quá trình điều trị và một số đặc tính nhất định của bệnh. Bệnh nhân bị viêm loét Crohn, đặc biệt người trẻ có nguy cơ cao về ung thư biểu mô ung thư đại tràng. Nguy cơ này tăng lên khi bệnh viêm loét Crohn phát triển từ 7-8 năm trở lên.
Một số loại thuốc điều trị bệnh Crohn được biết đến như tác nhân sinh học. Các tác nhân sinh học làm hình thành u lymphona, nhưng tỷ lệ mắc rất nhỏ.
Gia đình có tiền sử mắc bệnh hoặc bản thân từng mắc ung thư đại – trực tràng
– Tiền sử gia đình mắc ung thư đại – trực tràng:
Trong gia đình có người từng mắc bệnh ung thư đại – trực tràng thì nguy cơ mắc bệnh của những người thân trong gia đình, đặc biệt có quan hệ huyết thống gần tăng cao. Nhất là khi người mắc bệnh xảy ra trước 60 tuổi. Bởi ung thư đại tràng là bệnh có yếu tố di truyền với tỷ lệ khoảng 3%-5%.
– Bản thân từng mắc bệnh ung thư đại – trực tràng
Nguyên nhân gây bệnh ung thư đại tràng có thể do trước đó từng mắc căn bệnh này. Mặc dù người bệnh đã được điều trị nhưng tế bào ung thư vẫn có thể còn sót lại. Trải qua thời gian kết hợp với một số yếu tố như chế độ ăn uống, sinh hoạt khiến bệnh tái phát.
Nguyên nhân ung thư đại tràng liên quan đến chế độ ăn uống
Chế độ ăn uống không khoa học là một trong những nguyên nhân gây ung thư đại tràng phổ biến. Những thói quen ăn uống làm tăng nguy cơ mắc bệnh như:
– Ăn quá nhiều thịt đỏ – nguyên nhân bệnh ung thư đại tràng phát triển
Theo nghiên cứu, các loại thịt đỏ như thịt bò, thịt cừu, thịt trâu, thịt lợn… có mối quan hệ mật thiết với bệnh ung thư đại tràng. Tiêu thụ thịt đỏ nhiều hơn 160 gam/ngày hoặc quá 5 lần/tuần nguy cơ mắc bệnh cao gấp 3 lần.
Nguyên nhân là do khi thịt đỏ nấu quá kỹ hoặc nấu ở nhiệt độ cao (nướng, rán) sinh ra amin dị vòng HCAs và PAHs. Các amin này phản ứng với creatine, protein, đường ở nhiệt độ cao làm phát sinh các biểu mô bất thường, hình thành tế bào ung thư.
– Thường xuyên ăn thực phẩm muối lên men:
Những món ăn muối lên men phổ biến như dưa muối, cà muối, sung muối, kim chi, bắp cải muối… Những món ăn này chứa nhiều nitrit, đặc biệt là dưa khú. Nitrit kết hợp với amin bậc 2 có trong một số thức ăn sẽ biến đổi thành nitrozamin. Chất này có khả năng gây ung thư.
Ngoài ra, ăn thực phẩm này thường xuyên sẽ gây viêm đường ruột. Bệnh nhân bị viêm đường ruột kéo dài làm gia tăng nguy cơ mắc ung thư đại tràng.
– Tiêu thụ nhiều thực phẩm chế biến sẵn – yếu tố nguyên nhân ung thư đại tràng
Các loại thực phẩm chế biến sẵn như thịt xông khói, xúc-xích, thịt muối, cá muối, lạp xưởng… Các loại thực phẩm này có hàm lượng muối nitrits, nitrats cao. Nếu ăn thường xuyên sẽ gây tác hại như thực phẩm muối lên men.
– Ăn nhiều chất béo động vật, chất đạm
Chế độ ăn giàu chất béo động vật làm tăng nồng độ cholesterol trong máu và axit mật ở gan. Khi đó, lượng sterol trong đại tràng sẽ tăng lên, vi khuẩn trong ruột sẽ sản sinh ra chất độc. Các chất độc làm niêm mạc đại tràng bị viêm, loét và biểu mô đại tràng tăng sinh quá mức gây ung thư.
– Chế độ ăn ít chất xơ có thể gây ung thư đại tràng
Ăn ít chất xơ làm giảm độ lớn của phân, đồng thời làm tăng thời gian phân ở trong đại tràng. Từ đó, các loại vi khuẩn có cơ hội phát triển, sinh chất gây ung thư.
Béo phì – tác nhân gây ung thư đại tràng
Béo phì là yếu tố nguy cơ có thể trở thành nguyên nhân ung thư đại tràng ở cả nam giới và nữ giới. Nhưng tỷ lệ nam giới mắc bệnh cao hơn nữ giới. Nguy cơ mắc bệnh ung thư đại tràng ở nam giới béo phì cao gấp 2 lần người bình thường. Trong khi đó, tỷ lệ này ở nữ giới là 1,5 lần.
Phần lớn người béo phì đều có nồng độ cholesterol và insulin trong máu cao. Điều này khiến lượng cholesterol trong tế bào miễn dịch cũng tăng cao, làm khả năng diệt tế bào ung thư của hệ miễn dịch bị suy giảm. Bên cạnh đó, lượng insulin cao sẽ làm ức chế tế bào miễn dịch, thúc đẩy tăng sinh tế bào ung thư.
Nguyên nhân ung thư đại tràng liên quan đến thói quen lười vận động
Lười vận động là yếu tố nguy cơ trở thành nguyên nhân ung thư đại tràng. Bởi yếu tố này có liên quan đến tình trạng béo phì. Bên cạnh đó, lười vận động khiến thời gian chất thải ứ đọng trong lòng đại tràng tăng lên, dẫn đến bệnh ung thư đại tràng.
Thuốc lá, rượu cũng là yếu tố dẫn đến ung thư đại tràng
Thuốc lá chứa đến hơn 7000 chất hóa học, trong đó có 69 chất gây ung thư. Không chỉ gây bệnh ung thư phổi và các bệnh lý tim mạch, thuốc lá còn là nguyên nhân của nhiều căn bệnh ung thư, trong đó có ung thư đại tràng, nhất là khi kết hợp với rượu. Uống nhiều rượu cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư đại tràng.
Ngoài những yếu tố kể trên còn một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh như tuổi tác, vùng địa lý, mắc hội chứng di truyền…
Dấu hiệu ung thư đại tràng sớm – Khi nào nên đi khám ung thư đại tràng ?
Dấu hiệu ung thư đại tràng cần phải biết
Các triệu chứng ung thư đại tràng giai đoạn đầu không rõ ràng. Do đó, người bệnh cần lưu ý đến những dấu hiệu bất thường của cơ thể dù là nhỏ nhất. Sớm nhận biết các biểu hiện của ung thư đại tràng để can thiệp kịp thời.
Những dấu hiệu của bệnh ung thư đại tràng thường gặp như:
– Thay đổi thói quen đại tiện như táo bón hoặc tiêu chảy
– Sau khi đi ngoài xong lại muốn đi tiếp
– Đau bụng
– Đi ngoài ra máu
– Kích thước phân hẹp hơn bình thường
– Bụng khó chịu bởi thường xuyên đầy bụng, đầy hơi, chuột rút
– Liên tục mệt mỏi
– Cân nặng giảm đột ngột không rõ nguyên nhân
– Buôn nôn hoặc nôn
Những dấu hiệu ung thư đại tràng trên rất ít khi xuất hiện đồng thời. Do đó, khi có dấu hiệu nghi ngờ, người bệnh nên tầm soát ung thư đại tràng ngay.
Phòng ngừa ung thư đại tràng từ chính nguyên nhân gây bệnh
Việc xác định yếu tố nguy cơ có thể trở thành nguyên nhân ung thư đại tràng rất quan trọng. Điều này giúp mọi người có biện pháp tích cực để phòng tránh ung thư đại tràng. Tuy nhiên, không phải yếu tố nguy cơ nào cũng có thể phòng tránh.
Những nguyên nhân ung thư đại tràng không thể phòng ngừa
– Tuổi tác:
Theo thống kê, hơn 50% trường hợp người bệnh ung thư đại tràng là người lớn tuổi. Tuổi càng cao nguy cơ mắc bệnh càng lớn. Do cơ quan tiêu hóa của người lớn tuổi đang dần suy yếu kết hợp với nhiều yếu tố tác động như chế độ ăn uống, vận động, hệ miễn dịch suy giảm nên dễ phát sinh bệnh ung thư đại tràng.
– Vị trí địa lý:
Theo nghiên cứu, nguy cơ mắc bệnh ung thư đại tràng ở những người Mỹ gốc Phi cao hơn so với những người thuộc chủng tổng khác.
– Yếu tố di truyền:
Yếu tố di truyền cũng là nguyên nhân ung thư trực tràng không thể phòng tránh được. Tuy nhiên, những người có yếu tố này có thể bảo vệ bản thân bằng cách tầm soát ung thư định kỳ để phát hiện sớm ung thư đại tràng và xử lý ngay.
Cách phòng ngừa ung thư đại tràng với những nguyên nhân khác
– Điều trị triệt để các bệnh lý về đại tràng
Tầm soát ung thư đại tràng định kỳ để sớm phát hiện những bất thường ở đại tràng như viêm, loét, nhất là polyp đại tràng. Sớm cắt bỏ các polyp đại tràng để ngăn ngừa nguy cơ biến đổi thành ác tính.
Khi phát hiện bệnh cần có biện pháp điều trị triệt để. Tránh việc điều trị không dứt điểm bệnh kéo dài dai dẳng dễ dẫn đến biến chứng ung thư. Tuân thủ theo mọi chỉ định của bác sĩ điều trị.
– Phòng tránh bệnh ung thư đại tràng từ chế độ ăn
+ Thực hiện chế độ ăn ít thịt đỏ, thay thế bằng thịt trắng như cá, thịt gà, thịt ngan, thịt vịt…
+ Hạn chế ăn thực phẩm chứa chất béo nguồn gốc động vật như mỡ lợn, mỡ bò, nội tạng động vật, da của gia cầm…
+ Bổ sung nhiều chất xơ từ các loại rau xanh, trái cây, lúa mạch…
+ Bổ sung các loại vitamin A,C,E từ các loại củ quả có màu sẫm như dưa hấu, cà rốt, dâu tây…
+ Hạn chế ăn các loại thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm lên men, đồ nhiều muối.
+ Bỏ rượu, thuốc lá.
– Kiểm soát cân nặng
+ Thực hiện chế độ ăn uống khoa học: ăn nhiều rau xanh, trái cây; hạn chế thực phẩm giàu chất béo, chất đạm, protein động vật; ngừng tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh; không uống nước ngọt, đồ uống có ga…
+ Tích cực vận động, rèn luyện cơ thể để giảm bớt lượng mỡ thừa.
Phòng tránh bệnh ung thư đại tràng bằng thảo dược thiên nhiên
Sử dụng thảo dược thiên nhiên để phòng tránh bệnh ung thư đại tràng là cách được nhiều người áp dụng. Trong đó, nấm lim xanh là thảo dược được sử dụng phổ biến nhất.
Các dược chất, chất chống oxy hóa mạnh có trong nấm lim xanh có tác dụng phòng ngừa và đẩy lùi yếu tố nguy cơ gây bệnh thông qua việc ức chế sự hình thành các tế bào có khuynh hướng phát triển thành khối u. Bên cạnh đó, dược chất trong nấm còn giúp tăng cường hệ miễn dịch. Qua đó, cơ thể được nâng cao sức đề kháng chống lại sự xâm nhập gây viêm nhiễm, gây hại của vi khuẩn tại đại tràng.
Một điểm đáng chú ý nữa về nấm lim xanh đó là khả năng tái tạo các tế bào bị tổn thương, làm lành các vết viêm, loét ở đại tràng, giúp đại tràng nhanh hồi phục và hoạt động bình thường, ngăn ngừa nguy cơ biến chứng ung thư.
Những công dụng của nấm lim xanh: http://suckhoedoisong.vn/nam-lim-xanh-co-tac-dung-gi-n16530.html
Tầm soát ung thư đại tràng bằng cách nào?
Một biện pháp hiệu quả giúp ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm của ung thư đại tràng là thực hiện tầm soát ung thư định kỳ. Lợi ích của tầm soát là giúp phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời.
Tầm soát ung thư đại tràng được thực hiện thông qua các xét nghiệm:
Tiến hành xét nghiệm tìm máu trong phân
Xét nghiệm này nhằm mục đích xác định máu có ẩn trong phân hay không. Bác sĩ sẽ lấy một mẫu phân nhỏ của người bệnh, sau đó quan sát dưới kính hiển vi. Nếu phát hiện máu sẽ tiến hành nội soi để xác định nguyên nhân chảy máu, tìm polyp hay ung thư.
Chụp CT đại tràng
Phương pháp này giúp kiểm tra toàn bộ đại tràng để tìm các polyp hoặc khối u đại tràng. Để tạo dựng hình ảnh khối, các bác sĩ sẽ kết hợp máy CT và các phương pháp điện toán mới. Thông qua hình ảnh, bác sĩ sẽ phát hiện được các polyp hoặc khối u. Khi có dấu hiệu nghi ngờ, người bệnh sẽ được chỉ định nội soi đại tràng để xác định chính xác.
Nội soi đại tràng
Nội soi đại tràng là một trong những phương pháp giúp xác định chính xác các tổn thương ở đại tràng. Bác sĩ sẽ sử dụng một ống soi mềm nhỏ đường khoảng 1 cm luồn qua hậu môn đến đại tràng. Dựa vào hình ảnh trên máy soi, bác sĩ có thể quan sát những bất thường trong đại tràng
Người bệnh có thể lựa chọn nội soi đại tràng gây mê hoặc không gây mê. Nội soi đại tràng không gây mê tại các bệnh viện công chi phí chỉ khoảng 100.000 đồng. Nội soi đại tràng gây mê chi phí dao động từ 1.200.000-1.500.000 đồng.
.