Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, các bệnh nhân ung thư máu có thể tử vong nhanh chóng. Hiện nay, các bác sĩ đã sử dụng phương pháp điều trị bằng ghép tủy giúp mở ra cơ hội sống cho bệnh nhân ung thư.
Bác sĩ CKII Phù Chí Dũng, Giám đốc Bệnh viện Truyền máu Huyết học (TP HCM) cho biết, ung thư máu (hay còn gọi là ung thư bạch cầu) là một căn bệnh nguy hiểm, cho đến bây giờ, chúng ta vẫn chưa xác định được nguyên nhân chính xác gây ra bệnh. Tuy nhiên, các nhà khoa học cũng nhận thấy một số yếu tố có thể dẫn đến nguy cơ mắc bệnh như: bị nhiễm phóng xạ, nhiễm hóa chất, nhiễm tia xạ, một số trường hợp nhiễm siêu vi như EBV (Epstein-Barr Virus), HTLV 1,2…
Ung thư máu – căn bệnh nguy hiểm có tỷ lệ tử vong cao
Nắm bắt các triệu chứng bệnh ung thư bạch cầu giúp phát hiện bệnh sớm
Bệnh bạch cầu cấp khởi phát rất nhanh, diễn tiến mau lẹ từ vài tuần cho đến 1-2 tháng. Dấu hiệu nhận biết bệnh bạch cầu cấp gồm: da xanh xao, sốt tái đi tái lại, xuất hiện các vết bầm máu dưới da, chảy máu chân răng, đường tiết niệu, mũi, sinh dục, xuất huyết tiêu hóa…
Bệnh lý bạch cầu mãn tính bao gồm:
– Bạch cầu mãn dòng tủy có diễn tiến từ từ, lặng lẽ và âm thầm. Các dấu hiệu nhận biết bệnh bạch cầu như thấy nặng ở vùng hạ sườn bên trái (do lách to), ăn nhanh no hơn (lách to chèn ép bao tử) hoặc đôi khi vô tình phát hiện do khám sức khỏe định kỳ thấy bạch cầu tăng cao.
– Bạch cầu mãn dòng lympho hiếm gặp hơn.
Bác sĩ Dũng phân tích: “Cơ chế bệnh ung thư máu nói chung là do sự tăng sinh quá mức của các bạch cầu ác tính ở trong tủy xương đưa đến chèn ép các dòng tế bào máu bình thường khác như hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu. Do đó đưa đến các triệu chứng do giảm hồng cầu (xanh xao), giảm bạch cầu (sốt), giảm tiểu cầu (bầm máu dưới da)”.
Các phương pháp điều trị ung thư máu được sử dụng bao gồm:
– Sử dụng hóa chất.
– Một số trường hợp phối hợp thêm xạ trị.
– Sử dụng phương pháp điều trị ung thư máu bằng ghép tủy cho các bệnh nhân thuộc nhóm nguy cơ mắc bệnh cao, nhóm có tiên lượng xấu, cho các bệnh nhân bị tái phát sau hóa trị liệu, hoặc bệnh nhân kháng trị với hóa trị liệu thường sẽ được chỉ định ghép tủy.
Phương pháp ghép tủy (ghép tế bào gốc tạo máu) có thể được lấy từ tủy xương, từ tế bào gốc ngoại vi hay máu cuống rốn. Ngoài ra còn có phương pháp tế bào gốc tạo máu nửa thuận hợp HAPLO đã được Bệnh viện Truyền máu huyết học TP HCM triển khai thành công trên 3 ca.
Phương pháp điều trị bằng ghép tủy giúp điều trị bệnh ung thư máu
Với phương pháp HAPLO, các bác sĩ sẽ phải tìm người cho máu có khả năng đồng hợp HLA (hệ thống kháng nguyên bạch cầu người) 50%. Đó có thể là ba, mẹ, anh, chị em, cô, dì, chú, bác thân cận của bệnh nhân. Trong khi đó, ở các trường hợp ghép tế bào gốc còn lại, thông thường tỷ lệ đồng hợp HLA phải từ 90 đến 100%.
Theo bác sĩ Dũng, ghép tủy là phương pháp có thể điều trị bệnh ung thư máu. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ áp dụng được với một số bệnh ung thư máu. Phương pháp ghép tủy được chỉ định tốt nhất là ngay sau đợt đáp ứng điều trị hoàn toàn hoặc lui bệnh hoàn toàn lần thứ nhất. Nếu để điều trị tái phát rồi mới ghép thì kết quả sẽ không tốt. Thông thường những bệnh nhân tiên lượng xấu, nguy cơ cao sau khi dùng thuốc xong một đợt sẽ được tiến hành ghép.
Tuy nhiên phương pháp này cũng có thể mang lại rủi ro tử vong trong khi ghép tủy do sử dụng thuốc diệt tủy. Còn nếu các bệnh nhân đã vượt qua giai đoạn này thì tiên lượng về sau rất tốt. Kể từ sau ca ghép đầu tiên trên cả nước thành công vào 15/7/1995, đến nay Bệnh viện Truyền máu Huyết học TP HCM đã ghép được 170 ca bị ung thư máu. Riêng trong năm 2014, bệnh viện thực hiện 30 ca và không có ca nào tử vong. Chi phí ghép tủy tự thân khoảng 200 triệu, ghép tủy dị ghép khoảng 400 triệu đồng.
Theo Sức khỏe & đời sống
