Tầm soát bệnh ung thư cực kỳ quan trọng nếu có bệnh thì được phát hiện sớm và điều trị kịp thời nhưng tầm soát không đúng sẽ gây lãng phí, thậm chí nguy hiểm cho người đi tầm soát.
Bất cập trong khám sức khỏe định kỳ
Bác sĩ Ngọc Anh, trưởng Trung tâm Ung bướu và Y học hạt nhân Bệnh viện Nhân Dân 115 khẳng định, muốn tầm soát bệnh ung thư phải có định hướng chứ không phải tìm tràn lan. Ai có những dấu hiệu bất thường mới nên đi tầm soát bệnh ung thư.
Còn theo bác sĩ Quốc Thịnh, Phó giám đốc Bệnh viện Ung bướu TP. HCM cho biết, tầm soát ung thư cũng cần đúng quy trình bài bản. Hiện nhiều phụ nữ đi tầm soát bệnh ung thư vú, khi đến các cơ sở y tế, bác sĩ chỉ định cho chụp nhũ ảnh và kết quả không có vấn đề. Sau đó, những phụ nữ này vẫn thấy ngực đau nhức nên đến cơ sở y tế khác để khám, cũng được chỉ định cho chụp nhũ ảnh. Người bệnh tiếp tục chụp thêm một nhũ ảnh chỉ trong vòng vài tháng. Điều này không đúng vì chụp nhũ ảnh một năm chụp một lần, chứ mỗi lần đau là mỗi lần chụp sẽ đưa lượng phóng xạ vào cơ thể, có thể gây thêm bệnh ung thư.
Bệnh viện Ung bướu còn gặp khá nhiều trường hợp khi nhận kết quả mắc bệnh ung thư vú đều ngạc nhiên, bệnh nhân cho biết năm nào cũng khám sức khỏe định kỳ ở cơ quan, cũng siêu âm ngực mà sao không phát hiện bệnh. Tuy khó giải thích chính xác, song một lỗ hổng thường gặp trong khám sức khỏe định kỳ là chị em chỉ được siêu âm ngực chứ không được khám lâm sàng, tức là phải có bàn tay bác sĩ khám. Khi khám các bác sĩ mới biết mật độ mô vú ở chỗ nào cứng hay mềm, bình thường hay bất thường.
Tầm soát không đúng sẽ gây lãng phí, thậm chí nguy hiểm cho người đi tầm soát (ảnh minh họa)
Chỉ định xét nghiệm tràn lan
Bác sĩ Nguyễn Ngọc Anh cũng cung cấp thêm, các chỉ số xét nghiệm chỉ đánh giá được diễn tiến bệnh thế nào chứ không có giá trị tầm soát bệnh. Đáng nói dù bệnh nhân là nữ nhưng trong số các xét nghiệm được yêu cầu có cả xét nghiệm ung thư tuyến tiền liệt.
Bác sĩ Ngọc Anh cho hay, tại Trung tâm Ung bướu và Y học hạt nhân Bệnh viện Nhân Dân 115 vẫn tiếp nhận những bệnh nhân nam đi tầm soát ung thư được chỉ định xét nghiệm ung thư vú và bệnh nhân nữ lại được chỉ định làm xét nghiệm tuyến tiền liệt. Lý giải về điều lạ lùng này, bác sĩ Ngọc Anh cho biết hiện một số phòng khám đã in sẵn các xét nghiệm để bác sĩ chỉ định và nhiều bác sĩ cứ tiện tay gạch một loạt từ trên xuống dưới.
Bác sĩ Đặng Huy Quốc Thịnh cũng khẳng định, hiện không có một xét nghiệm máu hay phương tiện chẩn đoán hình ảnh nào có thể phát hiện ngay người bệnh có mắc bệnh ung thư hay không. Ngay cả những máy PET/CT (mỗi lần chụp có giá 26-28 triệu đồng), chụp cắt lớp điện toán toàn thân… cũng không thể phát hiện sớm bệnh ung thư mà phải phối hợp khám lâm sàng và kết hợp nhiều xét nghiệm khác nhau.
Bác sĩ Thịnh khuyên bệnh nhân muốn tầm soát bệnh ung thư nên đến những bệnh viện chuyên khoa ung thư hoặc những bệnh viện có liên quan nhiều đến ung thư hoặc những bệnh viện ngoại khoa có chuyên khoa tổng quát.
Theo Tuổi trẻ
