Theo Chủ tịch Hội Nội khoa Việt Nam, khả năng tăng men gan gây ung thư là khá lớn nếu không có hướng điều trị phù hợp.
Nguy cơ tăng men gan báo hiệu gan hư tổn
Theo Giáo sư, Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Khánh Trạch – Chủ tịch Hội Nội khoa Việt Nam, men gan là tên gọi chung của các loại enzym trong tế bào gan gồm AST (SGOT), ALT (SGPT), LDH, GGT. Chúng có vai trò tổng hợp và chuyển hóa protid, gluxit và lipid trong gan. Thông thường, khi các tế bào gan già và chết đi sẽ giải phóng các enzym này vào máu và làm tăng men gan trong ngưỡng nhất định. Tuy nhiên, khi số lượng tế bào gan chết tăng lên ngày càng nhiều, men gan sẽ tăng cao bất thường. Lúc này cũng có nghĩa gan đã mắc các bệnh như viêm, xơ, thậm chí ung thư.
Giáo sư Trạch đã chỉ ra rằng Việt Nam hiện có số lượng người bị viêm gan, men gan cao và mắc các bệnh về gan ở mức cao. Nguyên nhân là do sử dụng rượu bia quá nhiều, do đó tỷ lệ người nhiễm virus viêm gan B, C thuộc hàng cao nhất thế giới. Bệnh viêm gan được chia ra thành 2 loại: viêm gan cấp tính và mạn tính (kéo dài trên 6 tháng). Ngoài tác nhân virus và rượu bia, tỷ lệ bệnh nhân viêm gan mạn tính do độc tố trong thực phẩm bẩn, thuốc điều trị, ô nhiễm môi trường, ký sinh trùng,… ngày càng gia tăng.
Các nguyên nhân làm tổn thương tế bào gan dẫn đên viêm gan đều dẫn đến tình trạng hoại tử tế bào gan, được đặc trưng bởi chỉ số men gan cao. Các tế bào gan chết đi có thể sẽ gây ra “hiệu ứng domino”, thúc đẩy quá trình viêm và hoại tử tế bào gan, khiến gan tổn thương không có điểm dừng và men gan càng tăng cao.
Trên thực tế, enzym GGT trong máu thường tăng ở người bị viêm gan do nghiện bia rượu, lượng enzyme này tăng tỷ lệ thuận với số rượu mà bạn uống. Trong khi đó, chỉ số AST và ALT cao cảnh báo nguy cơ giảm dần tuổi thọ. AST cao gấp đôi làm tăng 32% nguy cơ tử vong, gấp ba trở lên thì nguy cơ có thể đến 78%. Tương tự, ALT làm tăng 21% và 59% nguy cơ tử vong nếu chỉ số leo gấp đôi hoặc hơn nữa. Nếu men gan tăng bất thường do tế bào gan chết hàng loạt sẽ kích hoạt tăng sinh tế bào gan mới, đẩy cao nguy cơ đột biến tự phát dẫn đến ung thư gan.
Giáo sư Trạch đã đưa ra cảnh báo, khoảng 57% ca xơ gan và 78% ca ung thư gan tiên phát là do nhiễm virus viêm gan mạn tính. Bệnh nhân nhiễm virus viêm gan B phải đối mặt với ung thư gan cao gấp 200 lần người bình thường. Quỹ Chăm sóc Gan Mỹ cũng thống kê, khoảng 35% người nghiện bia rượu mắc viêm gan, 55% trong số này sẽ chuyển thành xơ gan.
Men gan tăng cao dẫn tới gan bị suy giảm chức năng sẽ không thực hiện được các vai trò quan trọng, đặc biệt là giảm hoặc không còn khả năng giải độc thì toàn cơ thể sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng cho cơ thể.
Điều trị trước khi quá muộn
Kịp thời phát hiện và ngăn ngừa men gan tăng cao là rất quan trọng. Đây cũng là giải pháp để ngăn chặn biến chứng thành xơ, ung thư gan. Khi xuất hiện dấu hiệu của bệnh, bạn nên thăm khám lá gan định kỳ, theo dõi chỉ số men gan, đặc biệt chú ý khi cơ thể có các dấu hiệu bệnh tăng nặng như mệt mỏi, ăn không tiêu, cảm giác chán ăn, vàng da,…
Xét nghiệm men gan định kì để ngăn ngừa nguy cơ tăng men gan gây ung thư
Giáo sư Trạch cũng cho biết, tuy khi gan bị viêm hoặc nồng độ men tăng thể hiện tình trạng tổn thương nặng, tế bào hoại tử của cơ quan này, nhưng nếu kịp thời khắc phục tận gốc ở giai đoạn này thì gan vẫn có thể phục hồi khả năng hoạt động bình thường và ngăn chặn nguy cơ tăng men gan gây ung thư. Bệnh viêm gan có thể khỏi nếu tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, thay đổi lối sống tích cực, tránh rượu bia, thuốc lá, tập luyện và ăn uống khoa học…
Tuy nhiên, nếu phát hiện ở giai đoạn muộn, các tế bào gan bị xơ hoá và hoại tử nghiêm trọng, hình thành những nốt gan bất thường thì việc điều trị, can thiệp chỉ làm chậm tốc độ xơ hoá mà rất khó để khỏi bệnh hoàn toàn.
Giáo sư Trạch đã chỉ rõ rằng, nguy cơ viêm gan mạn tính chuyển hóa thành xơ gan sẽ càng cao nếu tế bào Kupffer nằm trong xoang gan bị kích hoạt và sản sinh nhiều chất gây viêm như Interleukin, TNF-α, TGF-β… Chính các chất gây viêm này sẽ làm tổn thương và chết tế bào gan trên diện rộng, thúc đẩy quá trình sản sinh mô sợi gây xơ hóa gan, làm thay đổi cấu trúc tế bào khiến gan không có khả năng phục hồi.
Nguy cơ tăng men gan gây ung thư là rất cao nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời vì vậy cần kiểm tra sức khỏe thường xuyên để bảo vệ cơ thể.
Để tránh tình trạng tăng men gan gây ung thư và các bệnh lý nguy hiểm khác, bạn nên quan tâm đến chế độ sinh hoạt cũng như thường xuyên kiểm tra sức khoẻ của mình.
Theo VnExpress
