Theo Ths Phạm Thanh Xuân, ngoài thực hiện các biện pháp phòng tránh tác nhân gây ra bệnh viêm da cơ địa, cần chú ý cả yếu tố thời tiết để có những phương án kịp thời để đề phòng viêm da cơ địa.
Bệnh viêm da cơ địa hay còn gọi là chàm thể tạng. Đây là tình trạng viêm da dị ứng mạn tính. Theo số liệu thống kê, toàn thế giới có khoảng 10-20% trẻ em và 1-3% người lớn đã và đang mắc bệnh. Trong 3 thập kỷ gần đây, bệnh đã có dấu hiệu tăng khoảng 2-3 lần ở các nước nông nghiệp, đặc biệt là Trung Quốc và Việt Nam.
Tìm hiểu nguyên nhân để đề phòng viêm da cơ địa
Hiện nay, nguyên nhân gây bệnh viêm da cơ địa vẫn chưa được xác định chính xác. Tuy nhiên, theo các nhà khoa học, viêm da cơ địa là do sự kết hợp của yếu tố di truyền với các yếu tố môi trường. Những người bị viêm da cơ địa cũng có nguy cơ mắc các bệnh dị ứng khác như hen phế quản, viêm mũi dị ứng…
Bảo vệ da khỏi nắng nóng, khói bụi để đề phòng viêm da cơ địa
Bên cạnh đó, các dị nguyên gây bệnh hoặc một số yếu tố kích phát từ môi trường có thể làm nặng các triệu chứng của viêm da cơ địa. Các dị nguyên thường gặp là trứng gia cầm, sữa, tôm, cua, cá, bọ nhà, nấm mốc, phấn hoa, da và lông động vật… Ảnh hưởng thời tiết hanh khô, độ ẩm thấp, mất độ ẩm trên da sau khi tắm nước nóng, thay đổi nhiệt độ đột ngột, sử dụng các loại xà phòng hoặc các chất tẩy rửa, một số loại nước hoa và mỹ phẩm, các hoá chất như phân bón, thuốc trừ sâu, xăng dầu, cát, bụi, khói thuốc lá, khói xe, khói bếp, sang chấn tâm lý, nhiễm khuẩn da, đặc biệt do tụ cầu vàng… cũng là các yếu tố kích phát triệu chứng viêm da cơ địa.
Biểu hiện thường gặp nhất của bệnh viêm da cơ địa
Viêm da cơ địa thường có 2 dạng biểu hiện chính là giai đoạn cấp tính và giai đoạn mạn tính. Biểu hiện lâm sàng của bệnh rất đa dạng, có thể chỉ là các đám khô da mất sắc tố đến triệu chứng rất nặng như đỏ da toàn thân.
Giai đoạn cấp tính, đặc trưng bởi các đám ban đỏ hình tròn, bị bong trợt da, trên bề mặt có các mụn nước và vảy tiết, xuất tiết nhiều dịch viêm và xung quanh bị phù nề. Bệnh nhân thường rất ngứa, đặc biệt là về đêm khiến cho người bệnh khó chịu, mất ngủ, gãi nhiều có thể làm cho da bị trầy xước, nhiễm khuẩn.
Giai đoạn mạn tính: trên da có các đám sẩn đỏ, dày sừng, bong vảy, rối loạn sắc tố da. Do bệnh nhân gãi nhiều có thể để lại các tổn thương trên da như dày da, tróc da, sưng nề, nứt kẽ, chảy nước vàng và đóng vảy tiết. Ở trẻ nhỏ, tổn thương thường xuất hiện ở các bộ phận như mặt, da đầu và mặt duỗi các chi. Ở trẻ lớn hoặc những người mà bệnh diễn biến kéo dài, tổn thương da thường xuất hiện ở nếp gấp của các chi.
Để đề phòng viêm da cơ địa cần chú ý 3 cách sau: chăm sóc da, xác định và loại trừ nguyên nhân gây bệnh hoặc làm nặng bệnh, sử dụng thuốc chống viêm.
Có nhiều cách chăm sóc viêm da cơ địa như: chống khô da bằng cách sử dụng các loại kem làm mềm da, tạo độ ẩm cho da. Bệnh nhân cần tránh tiếp xúc nhiều với các chất kích ứng da như xà phòng, chất sát khuẩn, hoá chất, khói thuốc lá, rượu bia…. Có thể sử dụng các loại xà phòng có pH trung tính để thay thế. Bệnh nhân cũng nên cắt móng tay thường xuyên và hạn chế gãi nhiều vì có thể làm tăng nặng triệu chứng viêm và ngứa. Sử dụng gạc ướt để đắp các tổn thương da nặng hoặc kéo dài để giúp giảm ngứa, làm mềm da, ngăn ngừa gãi quá nhiều vào tổn thương và thúc đẩy quá trình liền sẹo. Tắm rửa và bơi lội có nhiều lợi ích trong việc điều trị viêm da cơ địa. Tuy nhiên cần lưu ý sau khi bơi phải tắm tráng sạch sẽ để loại bỏ chất sát khuẩn chlorine hoặc bromine trong nước bể bơi còn tồn dư trên da vì các chất này có thể gây kích ứng da.
Xác định và tránh tiếp xúc với các dị ứng nguyên nhân gây bệnh hoặc yếu tố làm nặng bệnh, hạn chế những loại thức ăn khiến tình trạng bệnh nặng hơn. Nếu là trẻ em, cần lưu ý có các thức ăn thay thế để tránh cho trẻ bị suy dinh dưỡng. Không nên mặc quần áo quá chật, quần áo bằng vải nylon, tránh mặc đồ len dạ.
Dùng thuốc chống viêm: Có thể dùng glucocorticoid bôi lên tổn thương như fluticasone, betamethasone, clobetason với tần suất 2 lần/ngày trong giai đoạn cấp tính. Khi bệnh có dấu hiệu thuyên giảm có thể bôi cách ngày hoặc 2 lần/tuần tại tổn thương để ngăn ngừa bệnh tái phát. Tuy nhiên việc dùng glucocorticoid bôi tại chỗ thường gặp một số tác dụng phụ như rạn da, nổi trứng cá, giãn mạch, teo da…
Ngày nay trong điều trị viêm da cơ địa còn có một số thuốc ức chế miễn dịch bôi tại chỗ như tacrolimus, pimecrolimus đem lại hiệu quả rõ rệt, lại có tính an toàn khá cao. Chiếu tia cực tím tại chỗ được sử dụng trong những trường hợp nặng và không đáp ứng với các điều trị bằng thuốc. Tác dụng phụ hay gặp là nổi ban đỏ, rát và ngứa da, rối loạn sắc tố. Khi bị viêm da cơ địa toàn thân, có thể dùng thuốc kháng histamin, chủ yếu để giảm ngứa. Ban đêm, người bệnh sẽ cảm thấy ngứa hơn, do vậy có thể dùng các loại thuốc kháng histamin như là liều thuốc an thần vào buổi tối để có giấc ngủ sâu hơn.
Lời khuyên từ bác sĩ trong đề phòng viêm da cơ địa đúng cách
Để đề phòng viêm da cơ địa, người bệnh cần chú ý thực hiện các lưu ý trong bài viết đưa ra. Đặc biệt khi thời tiết hanh khô và lạnh, chú ý vệ sinh thân thể, bảo vệ làn da bằng cách mặc áo khoác khi ra đường, dùng nước ấm vừa đủ để tắm, tránh để da tiếp xúc với xà phòng, hóa chất, các chất tẩy rửa… chú ý khi dùng điều hòa, nên để chậu nước trong phòng để điều tiết không khí, tránh bị khô nóng, dễ gây viêm da, làm bệnh nặng thêm.
Theo Sức khỏe & đời sống
