Theo nghiên cứu của tổ chức y tế thế giới (WHO) từ năm 1990, tai biến mạch máu não là căn bệnh gây tử vong cao thứ 2 chỉ đứng sau bệnh tim mạch. Vậy nguyên nhân gây ra tai biến mạch máu não là gì?
Những con số đáng lo ngại về tai biến mạch máu não
Theo thống kê, năm 2004 có khoảng 5,7 triệu người chết vì tai biến và các bệnh mạch máu não khác, chiếm 9,7% số người tử vong trên toàn thế giới. Con số này của năm 2008 là 6,15 triệu người, chiếm 10,8% số ca tử vong.
Hiện nay, số ca mắc và tử vong vì tai biến mạch máu não vẫn không ngừng tăng cao. Trong đó, ước tính trung bình mỗi năm có khoảng 100.000 người chết vì tai biến mạch máu não.
Tại nước ta, mỗi năm có khoảng 200.000 người mắc các bệnh lý về tai biến mạch máu não, trong đó gần 50% tử vong vì căn bệnh này. Chỉ riêng tại TP.HCM cứ mỗi năm có khoảng 19.000 người mắc tai biến, trong đó con số tử vong vào khoảng 1.000 người.
Trước đây, tai biến mạch máu não thường được nhắc đến như là bệnh của tuổi già, tuy nhiên hiện nay bệnh nhân mắc tai biến mạch máu não ngày càng trẻ hóa, thậm chí có nhiều ca mắc bệnh khi bệnh nhân chỉ ở độ tuổi 20.
Nguyên nhân gây ra tai biến mạch máu não là gì?
Tắc, vỡ mạch máu – nguyên nhân gây ra tai biến mạch máu não
Nguyên nhân gây ra tai biến mạch máu não và thoái hóa tế bào thần kinh được cho là có liên quan mật thiết tới gốc tự do.
Theo ý kiến của PGS.TS Trần Đáng, Nguyên Cục trưởng An toàn vệ sinh thực phẩm, gốc tự do được coi là nguồn gốc của sự lão hóa, chúng làm nảy sinh nhiều bệnh lý. Nguyên nhân sinh ra gốc tự do là từ quá trình chuyển hóa của cơ thể cộng với sự tác động của tác nhân bên ngoài.
Gốc tự do được định nghĩa là nguyên tử – phân tử bị mất một điện tích, có tính chất kém ổn định nên phải liên tục tìm và cướp lấy điện tích từ các nguyên tử – phân tử xung quanh. Theo đó các “nạn nhân” của nó cũng bị biến thành các gốc tự do mới, gây ra nhiều biến đổi nguy hại làm rối loạn và tiêu diệt tế bào. Nguyên nhân dễ mắc tai biến mạch máu não nhất là do não bộ là nơi sản sinh ra nhiều gốc tự do nhất.
Khi con người vượt qua tuổi 30 thì xuất hiện ngày càng nhiều gốc tự do, trong khi đó khả năng trung hòa của cơ thể ngày càng bị giảm sút. Do đó, càng lớn tuổi thì khả năng mắc các bệnh mạch máu não càng tăng.
Tính trung bình khi 70 tuổi, cơ thể bạn vừa hình thành vừa liên tục trung hòa tổng cộng khoảng 17 tấn gốc tự do.
Cơ chế tác động của gốc tự do
Các gốc tự do tấn công vào mạch máu não gây ra các tổn thương ở thành mạch, hình thành lên các mảng xơ vữa. Theo thời gian, các mảng này lớn dần làm giảm lưu lượng máu lưu thông gây nên tình trạng thiếu máu cục bộ do các động mạch bị thu hẹp lại. Khi đó sẽ gây ra hiện tượng thiếu máu não thoáng qua hoặc trầm trọng hơn là tai biến mạch máu não.
Các gốc tự do là tác nhân chính gây tai biến mạch máu não
Mạch máu não thu hẹp, sự bất thường về độ giãn nở của mạch máu não khiến các cơn đau nửa đầu, rối loạn thị giác kèm theo buồn nôn, chứng chóng mặt xuất hiện thường xuyên, ảnh hưởng nghiêm trọng tới chức năng của não bộ.
Cũng theo ý kiến của PGS Trần Đáng, gốc tự do không chỉ ảnh hưởng tới mạch máu mà còn gây ra tổn thương ở các tế bào thần kinh não, từ đó là nguyên nhân gây ra các bệnh về thoái hóa thần kinh như suy giảm trí nhớ, sa sút trí tuệ, alzheimer, parkinson.
Ai cũng có thể mắc các bệnh lý liên quan đến mạch máu và tai biến mạch máu vì theo thời gian thì những tổn thương thành mạch máu do gốc tự do gây là tất yếu.
Tuy nhiên, những người có nguy cơ mắc bệnh này cao hơn là người có bệnh đái tháo đường, mỡ trong máu cao, stress kéo dài…
Để phòng tránh tai biến mạch máu não thì việc bổ sung các chất chống gốc tự do từ thiên nhiên là điều vô cùng quan trọng. Bởi gốc tự do sẽ phát triển mạnh nếu thiếu dinh dưỡng, stress kéo dài hay sống trong môi trường ô nhiễm.
Hãy duy trì chế độ sinh hoạt lành mạnh, vận động vừa sức, tránh căng thẳng, áp lực tâm lý kéo dài.
Nên xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý, bổ sung các chất chống gốc tự do trong thảo dược, rau quả, hạn chế sử dụng các chất kích thích, các loại đồ uống có cồn.
Để tránh các bệnh lý về tai biến và các bệnh mạch máu não khác cần tìm hiểu kỹ về nguyên nhân gây ra tai biến mạch máu não để từ đó chủ động phòng tránh, bảo vệ sức khỏe bản thân và tránh được các biến chứng.
Theo VnExpress
