Quá trình xạ trị ung thư sẽ gây nên những tác động bất lợi liên quan đến dinh dưỡng đối với bệnh nhân, khiến họ cảm thấy chán ăn, khả năng hấp thu dinh dưỡng kém dẫn đến suy dinh dưỡng.
Dinh dưỡng đầy đủ đóng vai trò rất quan trọng khiến bệnh nhân ung thư mau lành vết thương, chống tình trạng nhiễm khuẩn và cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể sống. Một chế độ dinh dưỡng tốt có thể giúp bệnh nhân giảm thiểu được nhiều bất lợi do quá trình điều trị ung thư cũng như chính bản thân căn bệnh mang lại.
Chán ăn – hiện tượng thường xuất hiện với bệnh nhân xạ trị ung thư
Người bệnh cần ăn uống thực phẩm đầy đủ chất dinh dưỡng để đảm bảo đủ các nhóm chất: béo – đạm – vitamin – bột đường – nước – khoáng chất. Khối u ác tính có thể sản sinh ra những chất làm ảnh hưởng xấu đến sự hấp thu dưỡng chất của cơ thể.
Người bệnh cần ăn uống thực phẩm đầy đủ chất dinh dưỡng trong quá trình xạ trị ung thư
Khi khối u hiện diện ở dạ dày hay đường ruột, quá trình sử dụng chất bột đường, chất béo, đạm của cơ thể sẽ bị ảnh hưởng. Bệnh nhân thường cảm thấy đầy bụng, biếng ăn, no căng, không cảm giác đói mặc dù cơ thể không hấp thụ được dưỡng chất.
Người bệnh có thể cảm thấy: đau và nhiễm khuẩn miệng, hầu họng; buồn nôn, nôn; chán ăn; thay đổi khẩu vị; tiêu chảy; khô miệng; táo bón; bạch cầu trong máu giảm; ít uống nước… Đây là những bất lợi thường gặp do ung thư và quá trình điều trị gây nên.
Chán ăn chính là vấn đề thường gặp nhất trong quá trình xạ trị ung thư. Ngoài ra, những nỗi sợ hãi mơ hồ, trầm cảm cũng làm cho người bệnh không còn cảm giác thèm ăn, ngon miệng. Buồn nôn, nôn, những thay đổi về khẩu vị cũng góp phần làm cho bệnh nhân càng không thích ăn… Đây chính là tác dụng phụ của quá trình xạ trị ung thư đem lại. Đối với một số người, biếng ăn chỉ kéo dài trong vài ngày; với người khác có thể lâu hơn.
Làm thế nào để cải thiện tình trạng chán ăn?
Người bệnh ung thư cần ăn những loại thực phẩm giàu năng lượng, chất đạm, chia nhỏ thành nhiều bữa trong ngày thay vì 3 bữa ăn chính. Phương pháp này giúp người bệnh ung thư có thể ăn nhiều hơn nhưng không gây tình trạng đầy bụng. Cần bổ sung thêm thực phẩm giàu đạm và năng lượng, nước uống đặc biệt là những loại có chứa dưỡng chất, canh súp, sữa, nước ép, thức ăn nghiền, trộn, xay nhuyễn… Cần chuẩn bị và dự trữ thực phẩm hợp sở thích của người bệnh nhằm tiện sử dụng mọi lúc mọi nơi một cách dễ dàng mỗi khi họ đói (phô mai, bánh quy giòn, nho khô…). Bữa sáng phải là bữa ăn chính, chiếm 1/3 tổng năng lượng và lượng đạm trong cả ngày.
Nên cho người bệnh ung thư ăn những loại thực phẩm có hương vị thơm ngon hấp dẫn. Cần dùng máy hút mùi nếu bệnh nhân bị dị ứng với thực phẩm nặng mùi, chỉ nên cho bệnh nhân dùng thức ăn khi nó còn âm ấm (vì thức ăn đang nóng sẽ có mùi rất mạnh); có thể mở nắp xoong để nồi thức ăn bay bớt mùi trước khi mang cho bệnh nhân ăn. Không khí trong phòng khi ăn cần thoáng mát, dễ chịu. Sáng tạo đổi món, đa dạng hóa thức ăn và món tráng miệng. Trong lúc ăn phải thư giãn, vui vẻ, bữa ăn cần được trình bày thật hấp dẫn. Thể dục, vận động thường xuyên sẽ giúp ngon miệng hơn. Cần trao đổi với bác sĩ để biết được loại hình vận động nào phù hợp với bản thân mình.
Theo Sức khỏe & đời sống
