Cây Thiên ma có tác dụng an thần chống co giật. Làm giảm đau, kháng viêm. Tăng cường lưu lượng máu ở tim và não, làm giảm lực cản của mạch máu…
Tên khoa học: Gastrodia elata.
Cây Thiên ma còn gọi là định phong thảo, thần thảo, vô phong tự động thảo, chân tiên thảo, minh thiên ma, hợp ly… Thiên ma là một loài thực vật đặc biệt, không lá, không chất diệp lục, toàn thân màu vàng đỏ. Vào mùa hè, chỉ có phần hoa mọc chồi trên mặt đất. Bộ phận dùng làm thuốc là phần củ dưới lòng đất của cây thiên ma(Rhizoma Gastodiae).
Cây Thiên ma có tác dụng an thần chống co giật. Làm giảm đau, kháng viêm. Tăng cường lưu lượng máu ở tim và não, làm giảm lực cản của mạch máu, làm giãn mạch ngoại vi, ngoài ra còn có tác dụng hạ áp, làm chậm nhịp tim, nâng cao sức chịu đựng thiếu oxy của động vật thí nghiệm…
Thành phần hóa học:
Trong củ thiên ma có chứa: Gastrodin, gastrodioside, vannillyl, alcohol, vanillin, alkaloid, vitamin A.
Theo nhiều nghiên cứu của y học hiện đại cho thấy:
- Thiên ma có tác dụng an thần chống co giật.
- Thuốc có tác dụng làm giảm đau, tác dụng giảm đau của loại mọc hoang mạnh hơn loại trồng. Thuốc chích Thiên ma và loại do nhân tạo cũng có tác dụng giảm đau. Thuốc còn có tác dụng kháng viêm.
- Thiêm ma làm tăng cường lưu lượng máu ở tim và não, làm giảm lực cản của mạch máu, làm gĩan mạch ngoại vi, có tác dụng hạ áp, làm chậm nhịp tim, nâng cao sức chịu đựng thiếu oxy của động vật thí nghiệm.
- Polysaccharide của Thiên ma có hoạt tính miễn dịch.
Theo đông y:
Theo y học cổ truyền, thiên ma có vị ngọt, tính bình, vào kinh can.
Thiên ma có tác dụng bình can tức phong, định kinh, trấn kinh, an thần, chỉ thống.
Dùng chữa: Hoa mắt, chóng mặt, đau đầu, chân tay tê dại, chứng yếu nửa người, các chứng co giật ở trẻ em, các chứng động kinh. Ngoài làm thuốc trị bệnh, thiên ma còn được dùng để ngâm rượu, pha trà uống, làm canh dưỡng sinh, nấu cháo… để điều trị các chứng tê nhức, đau mỏi hay bồi dưỡng cơ thể có kết quả rất tốt, phương pháp làm lại giản đơn.
Thu hái và chế biến dược liệu: Củ đào vào mùa đông hoặc mùa xuân. Loại bỏ vỏ rễ, rửa sạch, tẩm nhiều rượu ủ 3 ngày đêm rồi bào mỏng đem sấy hoặc phơi khô .
Một số bài thuốc từ cây Thiên Ma:
Rượu xoa bóp:
Thiên ma, ngưu tất, phụ tử, đỗ trọng mỗi thứ 60g ngâm với 5lít rượu tốt, xoa bóp điều trị các chứng tê nhức, đau mỏi tại chỗ hoặc toàn thân.
Trà thiên ma:
Làm giảm huyết áp, bổ huyết, sáng mắt; điều trị chứng hoa mắt, chóng mặt đối với bệnh nhân tăng huyết áp. Thiên ma 10g, cúc hoa 10g, kỷ tử 10g, tang thầm 20g dùng nước sôi pha trà uống hàng ngày.
Canh thiên ma – thịt gà: thiên ma tươi: 250g, gà trắng 1 con, nấm tươi 250g, dầu ăn 1 thìa canh nhỏ, muối, nước sạch lượng vừa đủ. Rửa sạch thiên ma, cắt từng miếng mỏng; thịt gà rửa sạch, chặt miếng; nấm tươi rửa sạch thái sợi. Cho dầu ăn vào rồi cho nấm, thịt gà, muối vừa đủ đảo cho ngấm kỹ rồi cho thêm nước, thiên ma vào đun chín là có thể dùng được. Công dụng: bình can, tức phong, trừ phong, giảm đau; tư bổ can âm, ích tinh, sáng mắt; làm cho cơ thể cường tráng, khỏe mạnh, chống được phong hàn…
Thuốc sắc có thiên ma:
- Điều trị chứng đau, tê do thoái hóa đốt sống cổ, gai đôi:
Bài 1: Cát căn 36g, thiên ma 12g, uy linh tiên 15g, bạch thược 15g, tử đan sâm 15g. Nếu cổ vai đau nhiều gia ô tiêu xà, ngô công; nếu tay tê nhiều gia tang chi, tần giao; đau đầu nhiều gia xuyên khung, mạn kinh tử; hoa mắt chóng mặt nhiều gia thạch quyết minh, câu kỷ tử. Sắc uống mỗi ngày 1 thang, trong 2 tuần.
- Điều trị tăng huyết áp tiên phát thể can dương thượng nghịch (đau đầu, chóng mặt, mặt đỏ, phiền táo, hay cáu gắt, miệng đắng, khát nước, mạch huyền); không có biểu hiện suy tim, cơn đau thắt ngực hay suy giảm chức năng gan thận:
Thiên ma 9g, câu đằng 12g, thạch quyết minh 18g, chi tử 9g, hoàng kỳ 9g, ngưu tất 12g, đỗ trọng 9g, ích mẫu thảo 9, tang ký sinh 9g, dạ giao đằng 9g. Sắc uống mỗi ngày 1 thang, liền trong 4 tuần.
- Trị đau đầu: Dùng cho các chứng do can phong bốc lên quấy nhiễu gây nhức đầu chóng mặt.
Bài 1: Hoàn thiên ma: thiên ma 20g, xuyên khung 6g. Chế thành hoàn. Mỗi lần uống 4 – 8g, ngày 3 lần. Trị thiên đầu thống, hoa mắt, váng đầu.
Bài 2: Thang bán hạ bạch truật thiên ma: thiên ma 12g, bán hạ 12g, bạch truật 12g, phục linh 12g, quất hồng 8g, cam thảo 4g. Sắc uống. Trị nhức đầu, hoa mắt do phong đàm.
- Trị đau khớp, tê bại do phong hàn thấp:
Bài 1: thiên ma 12g, ngưu tất 12g, bọ cạp 4g, nhũ hương 6g. Nghiền thành bột mịn, trộn với hồ làm hoàn hoặc sắc uống.
Bài 2: thiên ma 12g, đỗ trọng 12g, ngưu tất 12g, tỳ giải 12g, phụ tử 12g, đương quy 12g, sinh địa 12g, huyền sâm 16g. Nghiền thành bột mịn, luyện với mật làm hoàn. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 8g. Trị đau khớp, người yếu mất sức do phong hàn thấp.
- Tức phong, cắt cơn kinh giật: dùng cho các chứng bệnh: trúng phong, động kinh, sài uốn ván, chân tay tê bại hoặc co quắp.
Dùng bài Thuốc bột ngọc trân gồm: thiên ma, phòng phong, khương hoạt, bạch phụ chế, nam tinh chế với liều lượng như nhau nghiền chung thành bột mịn. Mỗi lần uống 4 – 8g, ngày 2 – 3 lần, uống với nước đun sôi hoặc rượu trắng.
Lưu ý:
Âm hư và không thật trúng phong thì không nên dùng.
Mua bán dược liệu:
Giá bán tham khảo: 260-1.800k/kg.
