Thời buổi kinh tế phát triển, đời sống vật chất được nâng cao thì nhu cầu sử dụng các vị thuốc qúy của Đông y nhằm bồi bổ sức khoẻ và kéo dài tuổi thọ ngày càng lớn. Với cánh ‘mày râu’ thì những dược liệu có khả năng cải thiện đời sống sinh lý, phòng chống ‘căn bệnh’ ‘ trên bảo dưới không nghe’ hoặc ‘chưa đi chợ đã hết tiền’ xem ra được trọng dụng hơn cả.
Bởi thế, ngoài những vị thuốc bổ truyền thống của Đông y như Nhân sâm, Nhung hươu, Cao hổ cốt.. người ta còn gắng tìm các dược liệu giàu tính “Viagra” như Dâm dương hoắc, Nhục thung dung, Ba kích, Dương hoàn…và trong đó có một thứ gần đây được chú ý nhiều, đó là Đông trùng hạ thảo. Vậy Đông trùng hạ thảo là gì? Và nó có thực sự giúp ích nhiều cho đời sống tình dục hay không? Những diễn giải dưới đây sẽ giúp độc giả tìm hiểu sâu hơn về vấn đề này.
Đông trùng hạ thảo còn gọi là trùng thảo, hạ thảo đông trùng hay đông trùng thảo, là một giống nấm mọc ký sinh trên sâu non của một loại sâu thuộc họ cánh bướm. Nấm và sâu hợp sinh với nhau. Vào mùa đông, con sâu non nằm ở dưới đất, nấm phát triển vào toàn thân con sâu để hút chất dinh dưỡng, làm con sâu chết. Đến mùa hạ, nấm sinh cơ chất (stroma) mọc chồi khỏi mặt đất nhưng gốc vẫn dính liền vào đầu sâu. Người ta thường đào lấy tất cả xác sâu và nấm mà dùng làm thuốc. Vì mùa đông là con sâu, mùa hạ lại thành cây cỏ nên vị thuốc này có tên là Đông trùng hạ thảo.
Về thành phần hoá học:
Đông trùng hạ thảo chứa 25-32% protit (gần đây có thông báo rằng tỉ lệ này đạt tới 44, 26%), khi thuỷ phân cho tới 14-19 axit amin khác nhau như axit aspartic , axit glutamic , serin, histidin, glucin, threonin, arginin, tyrosin, alanin, triptophan, methionin, valin, phenylalanin, isoleucin, leucin, ornithin, lysin…; 8,4% chất béo; 7-29% D-manitol; các vitamin như sinh tố A, B1, B2, B12, C và các nguyên tố vi lượng như Na, K, Ca, Mg, Al, Mn, Cu, Zn, Bo, Fe, Tc…trong đó cao nhất là phốtpho. Ngoài ra, còn có các chất khác như uracil, adenin, adenin nucleosit, ergosterol, cholesteryl, palmitat…
Tuy còn nhiều vấn đề phải tiếp tục làm rõ, nhưng cho đến nay, các nhà khoa học đã nghiên cứu và nhận thấy Đông trùng hạ thảo có tác dụng dược lý khá phong phú
Đối với hệ thống miễn dịch:
Những nghiên cứu thực nghiệm đã chứng minh Đông trùng hạ thảo có khả năng tăng cường hoạt động miễn dịch tế bào cũng như miễn dịch dịch thể. Cụ thể là có tác dụng nâng cao hoạt tính của đại thực bào và tế bào NK, điều tiết phản ứng ứng đáp của tế bào lympho B, tăng cường một cách có chọn lọc hoạt tính của tế bào T ức chế, làm tăng nồng độ các kháng thể IgG, IgM trong huyết thanh. Mặt khác, Đông trùng hạ thảo còn là một vị thuốc ức chế miễn dịch có tác dụng chống sự bài loại tổ chức cấy ghép khá tốt.
Đối với hệ thống tuần hoàn tim – não:
Đông trùng hạ thảo có tác dụng làm giãn các mạch máu, làm tăng lưu lượng tuần hoàn não và tim thông qua cơ chế hưng phấn thực thể M ở cơ trơn thành mạch. Mặt khác, Đông trùng hạ thảo còn có khả năng điều chỉnh lipit máu: làm giảm cholesterol và (-lipoprotein, hạn chế quá trình tiến triển của tình trạng vữa xơ động mạch.
Đối với hệ hô hấp:
Đông trùng hạ thảo có tác dụng bình suyễn, trừ đàm và phòng chống khí phế thũng. Điều này là sáng tỏ quan điểm của cổ nhân cho rằng: Đông trùng hạ thảo có khả năng “bảo phế ích thận” và “dĩ lao khái”.
Đối với hệ thống nội tiết:
Trên động vật thực nghiệm, Đông trùng hạ thảo có tác dụng làm tăng trọng lượng tuyến vỏ thượng thận và tăng quá trình tổng hợp các hormon cuả tuyến này (adrenocortical hormone), đồng thời cũng có tác dụng tương tự như hormon nam tính (antrogen) và làm tăng trọng lượng của tinh hoàn cũng như các cơ quan sinh dục phụ trên động vật thực nghiệm.
Ngoài ra, Đông trùng hạ thảo còn có tác dụng chống ung thư, chống viêm nhiễm, chống quá trình lão hoá và trấn tĩnh chống co giật.
Trên lầm sàng, các nhà y học cổ truyền trong và ngoài nước, đặc biệt là Trung Quốc, đã nghiên cứu dùng Đông trùng hạ thảo điều trị thành công khá nhiều chứng bệnh như rối loạn lipit máu (đạt hiệu quả 76,2%), viêm phế quản mãn và hen phế quản, viêm thận mạn tính và suy thận (đạt hiệu quả từ 44,4-70%), rối loạn nhịp tim (đạt hiệu quả 74,5%), cao huyết áp, viêm mũi dị ứng, viêm gan B mạn tính (đạt hiệu qủa 70%), ung thư phổi (có tác dụng hỗ trợ) và thiểu năng sinh dục (đạt hiệu qủa từ 31,57%-64,15%). Đặc biệt, Viện nghiên cứu nội tiết Thượng Hải (Trung Quốc) cũng đã dùng Đông trùng hạ thảo điều trị cho các bệnh nhân bị liệt dương đạt kết quả khá tốt.
Như vậy, có thể thấy Đông trùng hạ thảo quả thực là một trong những vị thuốc đông y có khả năng cải thiện đời sống tình dục trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua tác dụng nâng đỡ bồi dưỡng cơ thể. Điều này đã được y học cổ truyền biết đến từ rất sớm. Theo các sách thuốc cổ, Đông trùng hạ thảo có vị ngọt, tính ấm, vào 2 kinh thận và phế, có công năng dưỡng phế bổ thận ích tinh được dùng để trị phế hư khái suyễn, thận suy dương nuy (liệt dương), di tinh, lưng gối đau mỏi.
