Cây cỏ gấu chữa kinh nguyệt không đều, thấy kinh đau bụng, viêm tử cung mãn tính, các bệnh phụ nữ trước và sau khi sinh nở.
Tên khoa học: Cyperus rotundus.
Cây cỏ gấu cho củ là một vị thuốc trong đông y có tên là hương phụ. Hương phụ hường được dùng chữa kinh nguyệt không đều, thấy kinh đau bụng, viêm tử cung mãn tính, các bệnh phụ nữ trước và sau khi sinh nở. Đau dạ dày do thần kinh, giúp sự tiêu hóa, ăn không tiêu, chữa nôn mửa, đau bụng, đi lỵ.
Thành phần hóa học:
Trong tinh dầu củ gấu có 32% cyperen, b-selinen, 49% cyperol; còn có a-cyperol, cyperolen, patchoulenon, cyperotundon. Củ gấu còn chứa dầu béo chứa glycerol và các acid linoleic, linolenic, oleic, myristic, stearic, chất không xà phòng hóa 22,8%.
Kết quả nghiên cứu dược lý cho thấy, hương phụ có tác dụng ức chế sự co bóp của tử cung, làm dịu sự cǎng thẳng, gần như có tác dụng trực tiế làm cho cơ tử cung dịu lại.
Theo đông y:
Hương phụ có vị cay, hơi đắng, ngọt. Có tác dụng lý khí, giải uất, điều kinh, chỉ thống (làm hết đau), chữa khí uất, ung thư, ngực bụng chướng đau. Dùng chữa kinh nguyệt không đều, thấy kinh đau bụng, viêm tử cung mạn tính, các bệnh phụ nữ trước và sau khi sinh nở; đau dạ dày do thần kinh, giúp sự tiêu hóa, ǎn không tiêu, chữa nôn mửa, đau bụng, đi lỵ…
Củ gấu có thể thu hoạch quanh nǎm. Thông thường, người ta đào củ về rửa sạch đất cát, phơi khô, đốt cho cháy hết lông, cất nơi khô ráo đề dùng dần làm thuốc.
Một số bài thuốc từ cây cỏ gấu:
– Cảm cúm, gai rét, nhức đầu đau mình.
Dùng hương phụ 12g, tía tô 10g, vỏ quýt 10g, cam thảo 4g, hành 3 cây, gừng tươi 3 lát, sắc uống (đơn thuốc của Tuệ Tĩnh).
– Thiên đầu thống
Hương phụ tẩm giấm sao – 2 phần, xuyên khung-1 phần; tất cả đem nghiền mịn, trộn đều; ngày uống 2 lần, mỗi lần 10g bột thuốc.
– Ngực bụng trướng đau, hơi cuộn co thắt từng cơn; đau dạ dày do thần kinh.
Dùng bài tiểu ô trầm thang gồm các vị thuốc: Hương phụ (tẩm giấm sao) 8g, ô dược 12g, cam thảo 4g, sắc nước uống.
– Đau bụng do khí lạnh (hàn khí)
Dùng bài Lương phụ hoàn: Hương phụ 12g, lương khương (riềng) 12g, sắc nước uống.
– Chữa kinh nguyệt không đều, thấy kinh đau bụng, khó sinh nở, khí hư bạch đới.
Dùng: hương phụ, ngải cứu, ích mẫu, lá bạch đồng nữ, mỗi thứ 10g thêm nước và sắc kỹ, chia 3 lần uống trong ngày. Muốn cho kinh nguyệt đều cần uống đón kinh: 10 ngày trước khi dự đoán có kinh thì bắt đầu uống. Uống luôn như vậy trong 2 hay 3 tháng. Có thể dùng lâu hơn.
– Kinh nguyệt không đều do tinh thần u uất, hành kinh đau vùng bụng dưới (thiếu phúc), bầu vú trướng đau.
Dùng bài Tứ chế hương phụ hoàn: Hương phụ tứ chế nghiền mịn, hoàn thành viên cỡ bằng hạt đỗ; ngày uống 8-12g. Hương phụ chia thành 4 phần, đem từng phần tẩm sao riêng với một trong 4 thứ – muối, đồng tiện, giấm, rượu – sẽ được “hương phụ tứ chế”.
– Tỳ vị hư nhược, tiêu hoá yếu, bụng trướng đau, buồn nôn, tiêu chảy.
Dùng bài Hương sa dưỡng vị thang; gồm các vị thuốc: Hương phụ 8g, sa nhân 4g, mộc hương 6g, chỉ thực 8g, đậu khấu 6g, hậu phác 12g, hoắc hương 8g, bạch truật 12g, trần bì 12g, phục linh 12g, bán hạ 12g, cam thảo 4g, gừng tươi 12g, táo tàu 5 quả, sắc với nước uống.
Mua bán dược liệu:
Giá bán tham khảo: 100k/kg.
