Nấm ngọc tẩm – Loại nấm có vị cua với những công dụng tuyệt vời

Nấm ngọc tẩm gây ấn tượng bởi vị cua thanh mát và vị ngọt tự nhiên. Nhưng công dụng và cách dùng loại nấm này sao cho hiệu quả thì không phải ai cũng biết.

Nấm ngọc tẩm là gì?

Nấm ngọc tẩm hay còn gọi là nấm vị cua. Là loại nấm có hương vị cua rất đặc trưng, đúng như tên gọi của nó.

Nấm ngọc tẩm chứa rất nhiều dưỡng chất có lợi cho sức khỏe như: arginine, lysine, dextran…

Phân loại nấm ngọc tẩm

Nấm vị cua được chia thành 2 loại dựa vào màu sắc của mũ nấm là màu nâu và màu trắng.

Đặc điểm của nấm ngọc tẩm

Nấm vị cua thường mọc thành cụm, mỗi cụm từ 10 đến 20 cây. Mũ nấm lúc non có hình cầu hay bán cầu, về sau chuyển sang dạng ô. Đường kính mũ nấm 2-7 cm, có màu trắng hay nâu bóng, ở giữa có hình như vân đá, phần thịt nấm có màu trắng, mềm, đặc. Cuống nấm thẳng, dài từ 10 đến 15 cm, đính ở giữa mũ nấm. Sợi nấm còn non thì có màu trắng và chuyển dần sang màu vàng khi sợi nấm già.

Nơi trồng nấm ngọc tẩm

Nấm vị cua thường sinh trưởng và phát triển trong thời tiết mát mẻ nên nó được tìm thấy nhiều nhất vào mùa thu. Nơi phân bổ chủ yếu ở những vùng ôn đới như Trung Quốc, Nhật Bản, Bắc Mỹ và châu Âu.

Ở Việt Nam, nấm ngọc tẩm thường được trồng ở các tỉnh miền Trung như Thừa Thiên – Huế, Phú Quốc, Quảng Bình.

Cách trồng nấm ngọc tẩm

Vì nấm ngọc tẩm sinh trưởng trong thời tiết mát mẻ nên người ta có thể dùng nhà lạnh để nuôi trồng loại nấm này quanh năm.

Để cho ra đời những cây nấm vị cua mập mạp, giàu dinh dưỡng, người nông dân phải trải qua rất nhiều công đoạn tỉ mỉ, đúng quy trình.

Xử lý nguyên liệu

Trộn mùn cưa với nước theo tỷ lệ 1 kg mùn cưa khô/ 1,2 lít nước. Sau khi tưới đủ nước, dùng xẻng đảo đều rồi ủ thành đống từ 2 đến 4 ngày. Che đậy bằng nilon để các tế bào gỗ và mùn cưa ngấm đủ nước và nở ra.

Ngâm bông hạt nấm ngọc tẩm trong dung dịch nước vôi trong, vắt nhẹ, ủ lại thành đống từ 24 đến 36 giờ. Che phủ kín đống ủ bằng nilon hoặc bao tải dứa. Trong khi ủ, đảm bảo đống ủ không bị đọng nước.

Phối trộn nguyên liệu

Sau khi kiểm tra độ ẩm đạt chuẩn từ 60 đến 65%. Trộn nguyên liệu với tỷ lệ: 45% bông + 40% mùn cưa + 10% cám gạo + 3% cám ngô + 1% đường. Dùng xẻng đảo đi đảo lại 3-4 lần là được.

Đóng túi nilon

Nilon để trồng nấm ngọc tẩm phải là nilon chịu nhiệt có kích thước 19×38 cm, cổ nhựa, chun cao su, bông nút, nắp đậy. Đáy túi phải phẳng tròn, đặt xuống nền không bị đổ. Xung quanh túi căng phẳng, không tạo nếp gấp. Mỗi túi nguyên liệu có khối lượng khoảng 0,8 kg. Khử trùng bằng lò thủ công từ 10-12 giờ.

Cấy giống

Dụng cụ cấy giống nấm ngọc tẩm gồm hộp cấy bằng gỗ, khay cấy, que cấy, đèn cồn, lọ đựng cồn, bông thấm cồn để vệ sinh. 1 chai giống cấy 35-40 bịch.

Tiêu chuẩn giống nấm ngọc tẩm:

• Có màu trắng đục đồng nhất
• Sợi mượt
• Không bị mốc
• Không bị chua
• Giống không quá già hoặc quá non

Phòng cấy phải đảm bảo kín, thanh trùng và sạch sẽ.

Nuôi sợi nấm ngọc tẩm

Chuẩn bị giàn giá có nhiều tầng để tăng diện tích, mỗi giàn nên có 5 đến 7 tầng, mỗi tầng cách nhau 50 đến 60cm. Nhiệt độ phòng nuôi từ 22 đến 24 độ C là tốt nhất. Trong thời gian nuôi sợi tuyệt đối không tưới nước, hạn chế vận chuyển bịch nhiều lần.

Sau 70 đến 80 ngày, tháo bỏ cổ nút và nút bông, dùng thìa nhỏ hoặc tay cào đi lớp giống mỏng ở trên bề mặt túi nấm. Việc này sẽ kích thích sự hình thành quả thể nấm ngọc tẩm đồng đều và hạn chế hạt thóc giống gây nhiễm bề mặt túi.

Cào xong buộc miệng túi như hình chiếc nơm. Để các túi nấm ngọc tẩm đã xử lý xong lên giàn ngay tại phòng nuôi sợi khoảng 4-5 ngày. Khi sợi nấm phục hồi lại thì mở miệng túi chuyển sang phòng chăm sóc cho ra quả thể.

Thu hoạch

Sau 15-20 ngày sẽ xuất hiện mầm quả thể nhỏ li ti. Thời gian này tưới phun sương đều đặn (1-3 lần/ngày), chỉ tưới xung quanh và nền, không tưới trực tiếp vào bề măt bịch. Độ ẩm không khí trong phòng phải đảm bảo 90-95%.

Khi mũ quả thể hơi phẳng và có màu sáng hơn, lúc này nấm ngọc tẩm có vị ngon nhất và là thời điểm thu hái nấm thích hợp nhất.

Công dụng của nấm ngọc tẩm

Nấm vị cua là một vị thuốc

Chứa trong mình nhiều dưỡng chất tuyệt vời như: arginine, lysine, dextran…, nấm ngọc tẩm được coi là một vị thuốc vừa chữa bệnh, vừa tăng cường sức khỏe.

Nấm ngọc tẩm giúp tăng cường trí nhớ

Đối với những người có trí nhớ kém thì ăn nấm ngọc tẩm rất cần thiết để tăng cường trí nhớ. Nó là một trong 5 loại thực phẩm bổ dưỡng được các chuyên gia khuyến cáo nên ăn thường xuyên bởi có chứa lượng calori không cao.

Đối với thanh thiếu niên, nấm vị cua giúp tăng khả năng tập trung và ghi nhớ. Phục vụ tối ưu cho việc học tập và tư duy sáng tạo.

Tăng sức đề kháng

Nấm nói chung và nấm ngọc tẩm nói riêng được biết đến như thực phẩm kích thích hệ thống miễn dịch làm việc hiệu quả. Giám đốc của Viện Y Thảo dược ở Washington, Douglas Schar cho biết: “Nấm tăng hoạt động và sản xuất tế bào máu trắng của cơ thể theo cách tích cực nhất, đây là điều tốt khi bạn bị nhiễm trùng”.

Nấm ngọc tẩm còn được coi là “cao lương mỹ vị”, là thực phẩm giàu dinh dưỡng với hàm lượng protein cao. Trong nấm ngọc tẩm không những có chứa axit béo không bão hòa cao, mà còn chứa một lượng lớn ergosterol và fungisterol. Các chất này có thể chuyển hóa thành vitamin D. Vì thế, nó có tác dụng rất tốt trong việc tăng đề kháng với bệnh, phòng ngừa và điều trị những bệnh thông thường như sốt, cảm cúm.

Nấm ngọc tẩm giúp phòng chống xơ gan

Với những dưỡng chất có sẵn, nấm ngọc tẩm có tác dụng:

• Phục hồi các rối loạn chức năng trong cơ thể.
• Hỗ trợ sản sinh ra các tế bào gan mới.
• Thúc đẩy các cơ quan như hệ tiêu hóa, thận hoạt động mạnh hơn để gan làm việc nhẹ nhàng hơn.
• Bảo đảm gan luôn khỏe mạnh và làm việc hiệu quả.

Nâng cao thể trạng của cơ thể

Khi cảm thấy cơ thể thường xuyên mệt mỏi, sút cân, bạn có thể dùng nấm ngọc tẩm để bồi bổ. Nấm vị cua có chứa nhiều vitamin, dễ ăn, dễ chế biến nên thích hợp cho người ốm.

Những người hay bị tress và căng thẳng cũng có thể dùng nấm ngọc tẩm để tinh thần được thoải mái, cơ thể sảng khoái. Khi đó, nấm ngọc tẩm kích thích sự thèm ăn, khiến cơ thể mệt mỏi cũng nhanh chóng phục hồi và khỏe mạnh.

Nấm vị cua đặc biệt tốt cho trẻ biếng ăn, còi xương bắt kịp đà tăng trưởng. Các món súp hay canh nấm sẽ khiến các bé dễ hấp thu dưỡng chất, kích thích hệ tiêu hóa và phát triển khỏe mạnh.

Nấm vị cua là một nguyên liệu trong chế biến món ăn

Nấm ngọc tẩm thanh mát có vị hải sản đậm đà, giữ được độ giòn sau khi nấu chín nên dễ dàng chế biến thành nhiều món ăn thơm ngon, bổ dưỡng. Sau đây là công thức của hai món ăn hấp dẫn được chế biến từ nấm ngọc tẩm.

Gà hấp nấm

Gà hấp nấm là một món ăn vô cùng bổ dưỡng bởi trong quá tình hấp sẽ giữ lại được trọn vẹn vị ngọt của thịt, vị thơm ngon của nấm ngọc tẩm cùng các loại gia vị tẩm ướp.

Nguyên liệu:

– 4 chiếc đùi gà

– 4 cây nấm hương

– 40g nấm ngọc tẩm

– 5g muối

– 10ml rượu nấu ăn

– 3ml nước tương đặc

– 5ml nước tương nhạt

– 5g bột bắp

– 3g gừng

– 2 cây hành lá

– 5g dầu mè

– 5g đường

Cách làm:

– Bước 1: Đùi gà rửa sạch, lọc lấy phần thịt gà

– Bước 2: Thái thịt gà thành miếng vừa ăn. Cho thịt gà vào tô, thêm muối, rượu, nương tương đặc, nước tương nhạt, dầu vừng, gừng, hành lá, đường vào trộn đều. Ướp thịt gà 30 phút

– Bước 3: Nấm vị cua cắt bỏ rễ, nấm hương thái lát

– Bước 4: Cho nấm ngọc tẩm vào tô thịt gà đã ướp trộn đều rồi hấp để hấp chín là được. (Bạn có thể tận dụng cho vào khay hấp của nồi cơm điện khi nấu cơm. Khi cơm chín thì thịt gà hấp cũng chín)

Gỏi sứa nấm vị cua

Món trộn dễ làm, dễ ăn nên đây được coi là món ăn phổ biến từ nấm ngọc tẩm.

Nguyên liệu:

– Nấm vị cua 120g

– Sứa đã qua sơ chế 70g

– Cà rốt 50g

– Đậu phộng (lạc) rang

– Dưa leo 50g

– Gia vị: dấm, nước mắm, ngò tây để trang trí.

Cách làm:

– Bước 1: Trần nấm qua nước sôi cho chín rồi vớt ra để ráo

– Bước 2: Sứa sơ chế sạch sẽ, cà rốt và dưa leo cắt thành sợi

– Bước 3: Ngâm sứa vào nước dấm pha chút mắm khoảng 30 phút cho thấm đều

– Bước 4: Trộn thêm dưa leo, cà rốt, nấm ngọc tẩm và gắp ra đĩa

– Bước 5: Rắc đậu phộng lên trên, dùng ngò tây để trang trí

Cách sử dụng và bảo quản nấm ngọc tẩm

Cách sử dụng nấm ngọc tẩm

Với nấm ngọc tẩm tươi

Nấm ngọc tẩm tươi thường được thu hoạch và sử dụng ngay để đảm bảo độ tươi ngon nhất.

Vị cua thanh mát và độ giòn, ngọt của nấm ngọc tẩm khiến nó trở thành nguyên liệu phổ biến cho nhiều món trộn, xào, hầm.

Với nấm ngọc tẩm khô

Nấm vị cua khi sấy khô sẽ chuyển sang màu thẫm hơn nhưng chất dinh dưỡng không hề thay đổi.

Muốn sử dụng nấm ngọc tẩm khô, bạn chỉ cần ngâm vào nước ấm để nấm ngậm nước và nở ra. Sau đó, sử dụng để xào, nấu bình thường như nấm tươi. Mùi vị của nấm khô sau khi chế biến so với nấm tươi đều thơm ngon, giòn ngọt.

Lưu ý khi sử dụng nấm ngọc tẩm

Nấm ngọc tẩm có vị thanh ngọt, dễ ăn, dễ chế biến nhưng nếu không biết dùng đúng cách, nấm có thể gây hại cho người sử dụng.

Không rửa quá kỹ trước khi chế biến

Nấm vị cua được nuôi trồng trong môi trường sạch. Do đó, nếu rửa nấm quá kỹ sẽ làm mất đi những dưỡng chất của nấm. Hơn nữa nấm sẽ hút rất nhiều nước và khi ngấm nước vào thì nó sẽ mất đi vị đậm đà của nấm.

Bạn chỉ nên dội qua nước, thậm chí là không cần rửa nếu cơ sở bạn mua nấm đảm bảo vệ sinh. Sau khi mua về, chỉ cần cắt chân nấm, lau sạch bằng khăn ẩm hay bàn chải sạch để nấm giữ được mùi, vị tốt nhất.

Không nên nấu nấm ở nhiệt độ thấp

Khi nấu ở nhiệt độ thấp, nấm ngọc tẩm sẽ tiết ra nhiều nước khiến món ăn bị mất mùi, vị, màu sắc và thẩm mỹ cũng không còn nữa. Vì thế, khi xào, nấu nấm, nên để lửa lớn thì món ăn sẽ hoàn hảo hơn.

Không nên cho quá nhiều dầu ăn

Nấm ngọc tẩm rất dễ hút chất lỏng và nước nên nếu bạn có cho nhiều dầu ăn vào để xào cũng không phát hiện ra điều đó.

Nhưng nếu cho quá nhiều, dầu ăn sẽ làm cản trở quá trình hấp thụ dinh dưỡng của nấm vào cơ thể. Nặng hơn, nó còn có thể gây đầy bụng, khó tiêu, thậm chí có thể khiến bạn mắc chứng trào ngược dạ dày.

Phải nấu chín hoàn toàn

Cần đun sôi nấm ngọc tẩm trong khoảng từ 5-10 phút để đảm bảo nấm đã chín hoàn toàn. Vừa để đảm bảo vệ sinh vừa không gây hại cho cơ thể. Đề phòng chất trong nấm chưa được chín kỹ hay các vi khuẩn chưa được diệt sạch sẽ gây hại cho sức khỏe.

Đặc biệt lưu ý, nấm ngọc tẩm mang tính bổ âm. Khi ăn nấm, bạn nên kiêng uống đồ lạnh như trà đá, café đá, hay các thức uống mang tính mát, hạ nhiệt. Nó dễ dàng khiến bạn bị đau bụng.

Cách chọn nấm ngọc tẩm ngon

Đối với nấm ngọc tẩm tươi

Nấm ngọc tẩm thường ăn tươi nên khi chọn nấm, màu sắc phải tươi, không bị dập nát, mùi thơm tự nhiên. Không mua nấm mà chóp có nếp nhăn hay thâm đen. Mua loại nấm có lớp tơ mỏng bọc trên chóp nấm. Cuống nấm chắc chắn, màu sắc đồng đều. Nếu nấm đã nở thành lá thì các tia phải đều, đẹp, và khô ráo. Nếu cắt đầu nấm có dịch trắng chảy ra cẩn thận nấm có độc tố.

Đối với nấm khô

Chọn loại chắc, không đứt gãy, không có vết mốc màu trắng. Với nấm khô đóng gói thì phải chọn loại còn hạn sử dụng, gói khô ráo, không bị ẩm mốc.

Cách bảo quản nấm

Đối với nấm tươi

Nên dùng trong mười hai giờ sau khi thu hái. Để bảo quản nấm tươi lâu mà không bị mất chất bạn nên cắt rễ, nhúng nấm vào nước sôi trong 1-2 phút rồi rửa lại nước lạnh.

Cho nấm vào chậu, đổ ngập nước cho vào ngăn mát tủ lạnh. Cách này sẽ bảo quản được 3-4 ngày.

Đối với nấm khô

Nên để ở nơi thoáng mát, không cho vào túi nilon, buộc kín. Khi sử dụng, bạn ngâm chúng trong nước ấm 10 phút để cánh nở hết rồi rửa sạch đất cát còn bám lại, cắt bỏ chân.

Giá nấm ngọc tẩm

Nấm ngọc tẩm với hương vị thanh mát và nhiều công dụng tuyệt vời nhưng giá thành lại vô cùng hợp lý.

Ở châu Âu, nấm vị cua được bán với giá 55 đô la/ pound tương đương với 110 đô/ kg.

Ở Việt Nam, nấm ngọc tẩm được đóng gói với nhiều khối lượng khác nhau. Thường đủ dùng cho một bữa ăn là 200g với giá 35 nghìn đồng tương ứng với 175 nghìn đồng/ kg.

Xem thêm về công dụng của nấm: https://suckhoe.vnexpress.net/tin-tuc/suc-khoe/nam-an-vua-bo-duong-vua-chua-duoc-nhieu-benh-2258831.html