Đơn bì là gì? Tác dụng của cây đơn bì chữa bệnh gì: Ứ huyết, mụn nhọt, tụ máu dưới da …. Cách dùng đơn bì tốt, tránh tác dụng phụ tác hại của đơn bì. Cách sử dụng đơn bì sắc nước uống, bảo quản. Giá đơn bì bao nhiêu tiền 1kg, mua ở đâu. Hình ảnh cây đơn bì và cách phân biệt đơn bì thật giả.
Tác dụng của cây đơn bì cách dùng và hình ảnh cây đơn bì có đắt không
Cây đơn bì là gì?
Cây đơn bì thuộc họ mao lương, có tên khoa học là Paeonia suffruticosa. Loại cây này còn có một số tên gọi khác như: Đan bì, mẫu đơn bì, huyết quỷ, mộc thược dược, hoa cương,…
Đan bì (Đơn bì) là một cây thuốc quý, được sử dụng nhiều trong Đông y. Bộ phận thường dùng làm thuốc của cây là phần vỏ rễ.
Đặc điểm của cây đơn bì
Đan bì là cây thân gỗ sống lâu năm, cao từ 1 – 2m, rễ dạng củ. Lá cây đan bì mọc cách, chia làm 3 lá chét, mặt trên màu lục, mặt dưới có lông trắng nhạt. Hoa cây đan bì thường mọc đơn độc ở đầu cành, có 5 – 6 tràng, màu đỏ tím hoặc trắng.
Vị thuốc đơn bì là phần vỏ rễ khô, có hình ống hoặc nửa hình ống. Cạnh của rễ đan bì khô thường có vết nứt dọc, hai mép cuộn vào trong, dày khoảng 0,3cm. Mặt ngoài rễ thường có màu nâu tía hoặc nâu tro, có nhiều vết cắt của rễ tơ. Mặt trong màu nâu hoặc vàng tro nhạt, có nhiều chấm ánh bạc và vân sọc nhỏ.
Vỏ rễ đan bì có mùi thơm rất đặc biệt, vị hơi đắng và chát (khi ăn thử sẽ thấy hơi tê ở đầu lưỡi). Rễ đan bì sau khi thu hoạch và bào chế thường bị giòn, dễ dập nát và ẩm mốc nên cần được bảo quản kỹ.
Thành phần dược tính của đơn bì
Đan bì có tác dụng chữa bệnh rất tốt nên được dùng nhiều trong Đông và Tây y. Theo nhiều nghiên cứu trong đan bì có chứa những thành phần hóa học sau đây:
- Trong rễ đan bì chứa một loại glycosid, khi đi vào cơ thể sẽ phân giải thành chất glucose và phenol.
- Chứa nhiều tinh dầu và chất saponin.
- Ngoài ra vỏ rễ còn chứa nhiều chất như: Acetophenon, paeonol, alcaloid, saponin và một số chất thuốc nhóm anthocyanin.
Thành phần dược tính của đơn bì và đặc điểm của cây đơn bì
Tác dụng của đơn bì
Đan bì hiện nay được rất nhiều người dùng vì có khả năng chữa một số bệnh rất tốt. Dưới đây là một số công dụng của loại thảo dược này:
- Chất phenol và glucozit có trong đan bì giúp kháng một số khuẩn sau rất mạnh: Khuẩn thương hàn, tụ cầu khuẩn vàng, phế cầu khuẩn, ức chế khuẩn bạch cầu,…
- Chất phenol còn giúp giảm đau, chống co giật, an thần và giải nhiệt ức chế cho trung khu thần kinh (những bệnh thường gặp ở người cao tuổi).
- Hỗ trợ điều trị một số bệnh về dạ dày: Viêm ruột thừa cấp, xuất huyết dạ dày, chống co thắt dạ dày,…
- Chữa một số bệnh về phụ khoa như: Tổn thương ứ huyết, rong kinh,… Ngoài ra, đan bì còn giúp thông kinh và chống có thai sớm.
- Chữa âm hư huyết nhiệt, thương hàn, giải độc đa làm giảm tình trạng mụn nhọt trên cơ thể.
- Giúp hạ huyết áp và giảm tình trạng bệnh xơ cứng mạch.
- Loại bỏ những vết nám, tàn nhang giúp cải thiện sắc tố và độ đàn hồi cho làn da.
- Chữa một số bệnh khác như: Sốt do can hỏa uất, viêm mũi dị ứng, tụ huyết dưới da hoặc trong nội tạng, nóng trong xương, động kinh,…
Ngoài ra, theo nhiều sách Đông Y đan bì có vị cay, tính mát chủ trị thanh nhiệt, mát huyết, đại tiện ra máu,…
Tác dụng của đơn bì rất tốt cho phụ nữ bị ứ huyết
Xem thêm:
Cách dùng đơn bì chữa bệnh
Mỗi công dụng của đan bì lại có một cách dùng khác nhau. Dưới đây là cách sử dụng đan bì chữa một số bệnh thông dụng:
Cách sử dụng đơn bì trị tăng huyết áp
Lấy 60g đan bì sắc với 500ml nước cho đến khi cạn còn 1/3 thì tắt bếp. Chia nước sắc đan bì làm 3 và dùng trong ngày. Sử dụng khoảng 1 – 2 tuần sẽ thấy tình trạng bệnh được cải thiện.
Lưu ý: Đan bì có khả năng giảm huyết áp nên không dùng cho những người có huyết áp thấp.
Cách dùng đơn bì trị viêm mũi dị ứng
Dùng 100g đơn bì sắc với 300ml nước đến khi cạn còn 100ml thì tắt bếp. Mỗi tối uống khoảng 50ml, sau 10 – 15 ngày tình trạng bệnh sẽ được cải thiện.
Cách sử dụng đơn bì trị kinh nguyệt không thông
Dùng 60g đơn bì, 40g nhục quế, 40g mộc thông, 60g bạch thược, 80g miết giáp, 60g rễ khổ qua, 40g đào nhân tất cả tán nhỏ. Mỗi ngày dùng 5g thuốc đã tán nhỏ nấu với 300ml nước đến khi cạn còn 1 nửa thì tắt bếp. Chia làm 2 lần, uống khi còn ấm sau mỗi bữa ăn. Để đạt được hiệu quả tốt, trong quá trình dùng thuốc nên kiêng ăn đồ cay và nóng.
Bài thuốc này giúp cải thiện tình trạng nóng trong xương và kinh mạch không thông ở phụ nữ. Ngoài ra, có thể dùng bài thuốc này để cải thiện một số bệnh lý khác ở nữ giới như: Kinh nguyệt đến sớm, sốt về đêm, kinh nguyệt đen và vón cục.
Cách dùng đơn vì chữa âm hư, sốt kéo dài
Dùng 15g đơn bì, 8g thanh hao, 20g miết giáp, 16g sinh địa, 8g tri mẫu sắc nước uống. Ngày uống khoảng 200ml chia làm 2 lần trong 2 – 3 tuần sẽ thấy tình trạng bệnh được cải thiện.
Đan bì có rất nhiều cách dùng khác nhau nhưng để tránh tác dụng phụ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng.
Xem thêm: Công dụng của cây đan bì.
Hình ảnh cây đơn bì
Đan bì có rất nhiều loài với những công dụng khác nhau. Tuy nhiên, tất cả các loại đan bì đều ưa khí hậu nhiều ánh sáng và râm mát. Dưới đây là một số hình ảnh cây đan bì:
Hình ảnh cây đơn bì trong tự nhiên
Công dụng của rễ đơn bì rất tốt
Phân biệt cách loại đơn bì
Đan bì có 3 loại phổ biến với đặc điểm rất dễ nhận biết như sau:
Phân biệt các loại đơn bì
- Đan bì đỏ: Có cây nhỡ chỉ cao từ 0,6 – 1m, phiến lá hình bầu dục, nhọn hai đầu. Hoa thường nhỏ, dài, màu đỏ và mọc ở đầu cành. Quả tròn màu tím đỏ, chia làm nhiều ô (mỗi ô chứa 1 hạt). Đan bì đỏ có tác dụng trị cảm sốt, phong thấp, điều kinh.
- Đan bì trắng: Cây có cành non dẹt màu đen, khi già tròn và chuyển thành màu xám. Lá thuôn hình bầu dục, mặt trên đen bóng còn mặt dưới có màu nâu xám. Hoa màu trắng thường mọc ở đầu cành hoặc nách lá. Loại này có tác dụng trị lỵ, đau lưng,…
- Đan bì vàng: Cây nhỏ cao khoảng 1m, lá mọc đối xứng nhau (mặt trên xanh bóng, mặt dưới đỏ tía). Hoa có màu vàng, cảnh nhỏ chỉ dài 1 – 1,2cm, chùy hoa dài từ 3 – 5cm. Loại đan bì này thường trồng để lấy lá sắc nước uống trị một số bệnh như: Mẩn ngứa, mụn nhọt, kiết lỵ,…
Trong 3 loại kể trên, đơn bì đỏ được trồng và sử dụng nhiều nhất. Các loại trà và sản phẩm làm đẹp được bào chế từ đơn bì đỏ được nhiều người yêu thích.
Sản phẩm bào chế từ đơn bì đỏ chủ yếu là trà
Nguồn gốc cây đơn bì
Cây đan bì có nguồn gốc từ Trung Quốc, hiện nay ở Việt nam được trồng nhiều tại các tỉnh miền núi phía Bắc.
Đan bì sau khi trồng khoảng 3 năm là có thể thu hoạch rễ, thời điểm tốt nhất là vào mùa thu. Sau khi thu hái rễ đan bì thường được rửa sạch, cạo bỏ lớp bỏ lụa bên ngoài và phần ruột rồi phơi khô là có thể dùng được.
Giá đơn bì khô có đắt không?
Hiện nay, đan bì được bán nhiều tại các nhà thuốc Đông Y trên khắp cả nước. Giá đơn bì khô chỉ khoảng 200.000 – 300.000 đồng/1kg.
Để mua được vị thuốc đơn bì chất lượng nên chọn loại có màu nâu sáng, khi cầm thấy khô ráo và không có dấu hiệu bị ẩm mốc.
Trên đây là những thông tin về công dụng và cách dùng cây đơn bì. Hy vọng bài viết đã mang lại những thông tin hữu ích cho bạn đọc.
Xem thêm:
