Bạch cương tàm là gì? Tác dụng của bạch cương tàm chữa bệnh gì: Giảm đau, giải độc,…Cách dùng bạch cương tàm đúng, tránh tác dụng phụ của bạch cương tàm. Cách sử dụng bạch cương tàm tán bột, sắc thuốc, bảo quản. Giá bạch cương tàm bao nhiêu tiền 1kg, mua ở đâu. Hình ảnh bạch cương tàm và cách phân biệt bạch cương tàm thật giả.
Bạch cương tàm là gì cùng hình ảnh và cách dùng bạch cương tàm
Bạch cương tàm là gì?
Bạch cương tàm chính là con tằm ăn lá dâu bị chết do nhiễm vi khuẩn Botrytis bassiana Bals, có màu trắng như vôi (tằm vôi).
Bạch cương tàm hay còn được gọi là cương tàm, thiên trùng, cương trùng, bạch cam toại, sao cương tằm,… Tên khoa học của loại dược liệu này là Bombyx mori L, thuộc họ Cương Tằm (Bombycidae).
Đặc điểm của bạch cương tàm
Cương tàm là những con tằm chết tự nhiên, thân tằm có dạng ống tròn, khô cứng, nhăn, cong và teo lại. Vỏ ngoài của tằm có màu xám trắng hoặc nâu xám, hơi có vết đốm trắng.
Thân tằm cứng giòn, dễ bẻ. Khi bẻ ngang thân tằm sẽ thấy mặt cắt có màu vàng trắng, bột. Bên ngoài thân thường lẫn tơ tằm quấn quanh.
Cương tàm có đầu hình tròn, miệng đen, mắt kép, toàn thân chia đốt rõ rệt, chân có 8 đôi dạng nổi lên. Cương tàm có mùi khắm và vị đắng nhẹ.
Thành phần dược chất của bạch cương tàm
Cương tàm chứa những dược chất có tác dụng lên hệ thần kinh trung ương, giúp an thần và kháng khuẩn như:
- Pyridin
- Acid hữu cơ
- Chất mỡ
- Chitinase, pyrausta, bassianins, fibrinolysin, beauverician, corticoids
- Ammonium oxalate, asparagine
- 67,44% protid
- 4,38% lipid
- 6,34 % tro
- 11,34% độ ẩm
Đặc điểm của bạch cương tàm và thành phần dược chất của bạch cương tàm
Tác dụng của bạch cương tàm
Cương tàm có tính bình, vị mặn, vào kinh Can, Phế, Tỳ, Vị. Công dụng chính của bạch cương tàm là phong chỉ kinh (chống co giật), giải độc tán kết và khu phong chỉ thống (giảm đau).
Một số tác dụng cụ thể của bạch cương tàm như sau:
- Trị chứng bệnh trẻ nhỏ khóc dạ đề, khóc đêm, kinh phong.
- Trị xích bạch đới, băng trung, trưng hà, sinh đẻ xong bị đau nhức cơ thể, xương khớp.
- Trị ra mồ hôi trộm, băng trung, méo miệng, băng huyết, rong kinh.
- Điều trị loa dịch, đầu phong, tán phong đờm kết hạch.
- Trị răng sâu, da ghẻ lở, đờm ngược kết báng, tắc tia sữa, đinh nhọt.
- Trị chứng phong mất tiếng, đới hạ, dịch hoàn ngứa.
- Trị chứng cam trùng, tiêu đờm, nướu lở loét, sưng cứng lưỡi cho trẻ nhỏ.
- Trị bệnh động kinh, co giật, liệt mặt, mề đay, viêm họng, lao hạch.
- Chữa trị các vết sạm, nám trên da.
Tác dụng của bạch cương tàm giúp giải độc, giảm đau
Cách dùng bạch cương tàm
Bạch cương tàm được xem là một vị thuốc quý trong Đông y. Cương tàm có tác dụng khu phong hóa đàm, kết hợp với những vị thuốc khác có thể điều trị được rất nhiều chứng bệnh.
Cách dùng bạch cương tàm chữa đau đầu do phong nhiệt
- Dùng bạch cương tàm và cao lương khương lượng bằng nhau, đem sấy khô rồi tán thành bột. Mỗi lần uống 1,5g cùng nước đại táo.
- Lấy 6g cương tàm, 6g mộc tặc, 6g kinh giới, 9g tang diệp, 3g cam thảo sắc lấy nước uống 1 lần/ngày. Uống từ 3 – 5 ngày.
Cách dùng bạch cương tàm chữa viêm amidan, đau họng, cổ họng nhiều đờm
- Viêm amidan, cổ họng nhiều đờm: Dùng 10g cương tàm, 5g phèn đen, 5g phèn chua trộn đều rồi để vào lọ sạch. Khi dùng, lấy 5g sinh khương, 5g lá bạc hà sắc nước rồi hòa tan với 2g bột cương tàm. Chấm nước này vào cổ họng để giảm bớt sưng đau và nôn hết đờm.
- Chữa khản tiếng, đau họng: Dùng 5g cương tàm, 1g phèn đen, 1g phèn chua đem tán nhuyễn. Dùng 2g bột với gừng và lá bạc hà sắc lấy nước ngậm và súc miệng.
Cách sắc nấu cương tàm chữa ngứa da, mề đay
Dùng 10g cương tàm, 10g khổ sâm, 10g địa phụ tử, 5g ma hoàng, 15g thích tật lê sắc uống mỗi ngày 1 thang. Uống trong khoảng một tuần sẽ dứt bệnh.
Cách dùng bạch cương tàm tán bột chữa: Thiếu sữa, liệt dương, di tinh, nám, mụn trứng cá
- Thiếu sữa: Dùng 6g bột cương tàm uống với rượu nhạt, uống khoảng 5 – 7 ngày.
- Trị liệt dương, di tinh: Dùng 5g bột cương tàm chiêu với 1 chén rượu trắng. Uống sau bữa ăn khoảng 2 giờ, 2 lần/ngày và dùng từ 3 – 4 tuần liền.
- Trị nám, tàn nhang: Hòa bột cương tàm với nước đun sôi để nguội thành hỗn hợp sền sệt rồi bôi lên các vết nám, da mặt. Kiên trì dùng hàng ngày để đạt kết quả tốt.
- Trị trứng cá: 110g bạch cương tàm, bạch đinh hương, bạch tật lê, bạch khiên ngưu, bạch cập, 18g bạch phụ tử, 75g bạch chỉ, 18g bạch linh, 50g tạo giác, đậu xanh, tất cả tán thành bột mịn. Khi dùng, pha hỗn hợp thuốc với nước ấm rồi thoa đều lên mặt. Để mặt nạ thuốc trong khoảng 30 phút thì rửa sạch.
Cách dùng bạch cương tàm chữa các bệnh đau đầu
- Đau đầu do phong: Dùng cương tàm, cao lương khương tán thành bột, ngày uống 2 lần với nước trà trước khi đi ngủ.
- Đau đầu kèm đau mắt đỏ: Sắc nước cương tàm, cam thảo, bách hợp, cát cánh uống 1 lần/ngày.
Cách dùng bạch cương tàm trị chứng cam, lở loét miệng ở trẻ nhỏ
- Trị chứng cam: Sao khô cương tàm rồi tán thành bột. Mỗi lần dùng 2g bột với nước sắc bạc hà cho uống hàng ngày.
- Trị lở loét miệng: Sao vàng cương tàm rồi tán bột. Trộn bột với mật ong rồi bôi vào những chỗ lở loét.
Cách dùng bạch cương tàm trị rong kinh, tiêu ra máu
- Trị rong kinh: Dùng cương tàm, y trung bạch ngư với lượng như nhau đem tán bột. Uống với nước sôi để nguội 2 lần/ngày.
- Tiêu ra máu: Dùng 40g cương tàm bỏ đầu và sao khô; 40g ô mai khô, đem tán bột. Trộn 2 nguyên liệu với một chút nước hoặc mật ong, viên lại bằng hạt ngô rồi uống trước khi ăn.
Hình ảnh bạch cương tàm
Hình ảnh bạch cương tàm (trái) và con tằm khi còn sống (phải)
Bạch cương tàm chất lượng tốt có màu trắng xám, khô ráo, không bị cong queo
Bào chế bạch cương tàm từ con tằm
Cách nhận biết bạch cương tàm
Bạch cương tàm là một vị thuốc có nhiều công dụng và rất phổ biến. Cương tàm được bán ở hầu hết các nhà thuốc Đông y, phòng khám,…nhưng không phải ai cũng nhận biết được và chọn vị thuốc này đảm bảo chất lượng.
Sau đây là một vài lưu ý để chọn được cương tàm đúng chuẩn:
- Cương tàm chất lượng tốt là loại tằm có thân dài khoảng từ 3 – 5cm, rộng 5mm.
- Bề ngoài con tằm có màu trắng vàng hoặc xám trắng, khô ráo và cầm lên thấy rắn chắc.
- Bẻ đôi thân tằm, thấy phần trong có màu vàng nhẹ hoặc trắng, bột mịn.
- Thân tằm có những đốt rõ ràng, còn nguyên đầu và chân tằm, không bị gãy.
- Trên thân tằm không xuất hiện các đốm mốc xanh, vàng
Cương tàm giả, kém chất lượng sẽ có hình dạng như sau:
- Thân mình con tằm cong queo, bề ngoài có cảm giác nhớt.
- Bẻ đôi thân tằm, thấy ruột phía trong ướt và có màu đen thì đây chính là tằm chết được ướp vôi giả làm cương tàm.
Bào chế bạch cương tàm
Một số cách bào chế bạch cương tàm:
- Ngâm tằm vào nước vo gạo nếp 1 ngày đêm để tằm ra hết nhớt và dầu. Khi tằm nổi lên mặt nước thì vớt ra, sấy khô, lau sạch lông và miệng rồi tán thành bột cương tàm.
- Vào khoảng tháng 4 – 5, chọn những con tằm chết do nhiễm khuẩn, thân cứng đem phơi nắng. Sau đó, dùng vôi sấy khô tằm là được. Hoặc có thể sao vàng cám trong nồi rồi cho cương tằm vào sao cùng đến khi khô lại.
- Lựa tằm đã đủ tuổi, dài tầm 4 – 5cm rồi phun lên mình tằm khuẩn nấm Batrytis bassiana Bals để tằm chết cứng lại.
Lưu ý khi dùng bạch cương tàm
- Không kết hợp cương tàm với các vị thuốc kị như: Phục linh, phục thần, tang phiêu tiêu, tỳ giải.
- Người bị trúng gió gây cấm khẩu, trẻ con khóc đêm bị co giật không được dùng cương tàm.
- Người huyết hư, không có phong tà, không phải phong nhiệt cũng không sử dụng được cương tàm.
Bạch cương tàm được ứng dụng nhiều trong chữa bệnh
Giá của bạch cương tàm
Giá của bạch cương tàm bao nhiêu 1kg? Trên thị trường hiện nay loại này có giá bán dao động trong khoảng 260.000đ – 300.000đ/kg
Bạch cương tàm rất dễ bị làm giả, chà trộn hàng kém chất lượng. Cho nên, người dùng cần tìm hiểu kĩ thông tin và mua cương tàm tại những cơ sở bán thuốc Đông y uy tín, đã được kiểm định chất lượng.
.
