Là loại nấm phổ biến ở Việt Nam, Nhật Bản và các nước trong khu vực châu Á với khí hậu ôn đới. Nấm hương ngon nhất và tốt nhất là mọc trong tự nhiên, sống ký sinh trên những cây có lá to và thay lá mỗi mùa như dẻ, sồi, phong, gỗ sưa, cây tổng quản sủi…
Nấm hương, tên quốc tế Shiitake (Lentinula edodes), đã được trồng nhân tạo trên các thân cây và trong thời gian gần đây, nuôi trồng nấm hàng loạt được thực hiện chủ yếu bằng công nghệ nuôi nấm với mùn cưa. Ở Trung Quốc nó được gọi là Xiang gu (nấm thơm) và ở Nhật Bản nó được gọi là Nấm Shiitake bởi nó có mối liên hệ với loài cây sưa. Ở Mỹ, nấm hương được trồng tại các trang trại trên các khúc gỗ, mỗi khúc có thể cho nấm ký sinh trên đó 3-5 năm.
Loại nấm này là nguồn thực phẩm và vị thuốc nổi tiếng được sử dụng tại Nhật Bản và Trung Quốc từ hàng ngàn năm trước. Nó có một hương vị thơm ngon rất lạ và là thực phẩm chính trong nhiều món ăn phương Đông và ngày càng được ưa chuộng ở phương Tây.
Xem thêm về: Phân biệt nấm ngọc cẩu
Chỉ có sự khác biệt nhỏ trong hương vị giữa nấm hương được nuôi trồng trên các thân gỗ và nấm hương mọc trong tự nhiên trên các gốc cây hoặc cây chết. Tuy nhiên, nấm mọc trên mùn cưa hiện đang được bán trên thị trường trên toàn thế giới được coi là có thân mềm và kém thơm ngon hơn. Không còn nghi ngờ gì nữa, nấm hương là loại nấm hàng đầu trên thế giới, chúng có thể được sử dụng như một loại thực phẩm bổ dưỡng, thơm ngon hoặc để làm thuốc.
Tác dụng của nấm hương
Trong Đông y loại nấm này đã được sử dụng để điều trị cho hàng loạt các vấn đề sức khỏe và đặc tính chữa bệnh của nó cũng được kiểm chứng trong y học dân gian. Nó đặc biệt có giá trị trong điều trị cao huyết áp và làm giảm cholesterol trong máu. Từ nấm hương, người ta đã sản xuất hai loại chế phẩm polysaccharide đã được nghiên cứu kĩ, bao gồm Lentinan – một polysaccharide thành tế bào được chiết xuất từ quả nấm và sợi nấm, và LEM – một polysaccharide liên kết protein có nguồn gốc từ sợi nấm. Cả hai hợp chất đã được chứng minh tác dụng chống ung thư. Người ta tin rằng các hợp chất đó có chức năng tăng cường hệ thống miễn dịch hơn là tấn công trực tiếp các tế bào ung thư. Các hợp chất này đang ngày càng được sử dụng nhiều tại Nhật Bản như tá dược để giúp hỗ trợ chức năng miễn dịch ở những bệnh nhân ung thư trong quá trình phóng xạ và hóa trị liệu và có thể kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân mắc một số loại ung thư.
Một tài liệu lớn đã ghi chép lại các hợp chất được dùng chủ yếu ở Phương Đông nhưng ngày càng được biết đến ở Phương Tây qua các tạp chí khoa học và y học. Lĩnh vực nghiên cứu sẽ được nói rõ trong các chương sau, bao gồm tác dụng chống ung thư, tác dụng điều tiết miễn dịch, tác dụng kháng virus, chống nhiễm trùng do vi khuẩn và ký sinh trùng, tác dụng bảo vệ tim mạch và gan.
Các chế phẩm thương mại như các loại thuốc dạng viên nén, viên nang, hoặc thuốc trường sinh đang được bày bán rộng rãi tại hầu hết các nước phương Đông, và ngày càng xuất hiện nhiều ở Mỹ và châu Âu, trong thị trường thực phẩm/ thuốc tự nhiên. Chiết xuất từ nấm hương có trong các hỗn hợp pha trộn với các loại nấm khác có cùng tính chất hoặc mở rộng hay nâng cao công dụng dược tính.
Thành phần hoạt chất chính
Beta-D-Glucan (Lentinan) và Heteroglycan-Protein (LEM): Kháng u, kích thích hệ miễn dịch
Eritadenine: Giảm cholesterol
Ergosterol: Chất tiền vitamin D2
Axít Nucleic: Kháng virus
Trở lại bài Các loại nấm dược liệu quan trọng trong y học truyền thống và hiện đại
.
