Tế bào gốc chữa bệnh ung thư máu là một phương pháp điều trị ung thư được thí nghiệm từ những năm 30 – 40 của thế kỷ XX. Trải qua nhiều nghiên cứu, thí nghiệm lâm sàng, cuối cùng phương pháp này đã thành công. Đến nay, đây là một phương pháp giúp bệnh nhân ung thư máu có cơ hội tái tạo tế bào máu, giành lại sự sống. Riêng ở Mỹ, mỗi năm có tới 50.000 ca ghép tế bào gốc.
Tế bào gốc chữa bệnh ung thư máu như thế nào?
Tế bào gốc chữa bệnh ung thư máu đã giúp nhiều bệnh nhân ung thư máu giành lại sự sống. Tháng 6/2004, ca ghép tế bào gốc chữa bệnh ung thư máu lần đầu tiên được thực hiện ở nước ta. Kể từ đó, Bệnh viện Huyết học – Truyền máu trung ương đã thực hiện thành công nhiều ca ghép tế bào gốc.
Tế bào gốc chữa bệnh ung thư máu là gì?
Tế bào gốc chữa bệnh ung thư máu là phương pháp dùng tế bào gốc để sản sinh những tế bào máu mới. Bởi khi bị ung thư máu, hồng cầu giảm sút. Nếu điều trị bằng xạ trị hay hóa trị những tế bào máu khỏe mạnh cũng bị ảnh hưởng, tiêu diệt. Vì vậy, cơ thể cần có tế bào máu mới để đảm bảo chức năng, duy trì sự sống. Nếu thực hiện ghép tế bào gốc thành công, tế bào gốc vừa có thể tiêu diệt tế bào ung thư, lại vừa tái tạo tế bào máu mới. Có thể nói, đây là một phương pháp tiến bộ, tạo cơ hội cho bệnh nhân ung thư máu.
Tế bào gốc chữa bệnh ung thư máu
Tế bào gốc chữa bệnh ung thư máu lấy từ đâu?
Tế bào gốc chữa bệnh ung thư máu thường được lấy từ tủy xương, máu ngoại vi hoặc máu cuống rốn. Phát hiện này khiến ngân hàng lưu trữ cuống rốn quá tải. Tuy nhiên, hiện nay, nguồn tế bào gốc chủ yếu được lấy từ tủy xương. Có thể là tủy xương từ chính người bệnh, cũng có thể là người thân trong gia đình hoặc người lạ nhưng có các chỉ số tương thích với người bệnh.
Theo đó, tế bào gốc chữa bệnh ung thư máu cũng được phân loại thành: Tự ghép, Dị ghép và đồng ghép. Tự ghép chính là phương pháp lấy tế bào gốc từ người bệnh. Dị ghép thì lấy từ người thân hoặc người lạ không cùng huyết thống. Còn đồng ghép là trường hợp đặc biệt, tế bào gốc được lấy từ anh chị em sinh đôi của người bệnh.
Trong số đó, ghép tế bào tự thân vẫn được áp dụng nhiều hơn cả. Vì quá trình lấy tế bào gốc dễ hơn, không cần tìm kiếm, dễ dàng tương thích với cơ thể. Tuy nhiên, tế bào gốc loại này có nguy cơ mang mầm bệnh ung thư khác. Nếu sàng lọc nguy cơ này thì tế bào gốc sẽ giảm số lượng và bị biến đối, dễ gặp hiện tượng thải loại.
Những điều cần biết về ghép tế bào gốc
Chi phí ghép tế bào gốc
Trước khi ghép tế bào gốc, quá trình chọn lọc, chuẩn bị rất phức tạp. Để cso tế bào gốc mạnh khỏe, cần trải qua nhiều xét nghiệm sàng lọc phức tạp, công nghệ cao. Chính vì thế, chi phí dùng tế bào gốc chữa bệnh ung thư máu cũng đắt đỏ. Nếu có bảo hiểm, bạn có thể được chi trả và hỗ trợ một phần nào đó trong quá trình điều trị.
Thời gian điều trị
Thông thường, một ca ghép tế bào gốc chữa bệnh ung thư kéo dài vài tháng. Tùy thuộc vào mức độ tương thích của cơ thể mà thời gian điều trị theo dõi cũng khác nhau. Quá trình điều trị được tính từ thời điểm thực hiện hóa trị liều cao (có thể kết hợp với xạ trị), sau đó ghép tế bào gốc và theo dõi phục hồi. Phương pháp tự ghép mất khoảng vài tháng để phục hồi. Còn dị ghép và đồng ghép mất khoảng vài năm.
Quá trình ghép tế bào gốc
Các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả điều trị
Nguồn gốc ghép tế bào gốc
Nếu tế bào gốc được lấy từ chính người bệnh thì khả năng tương thích cao nhưng dễ mang mầm bệnh ung thư. Nếu sàng lọc ung thư thì tế bào gốc lại biến đổi, dễ bị thải loại.
Tế bào gốc từ người thân hoặc người lạ không cùng huyết thống thì khỏe mạnh, không mang mầm bệnh. Tuy nhiên, hiện tượng thải loại lại dễ xảy ra. Tế bào miễn dịch còn sót lại của người bệnh có thể tiêu diệt tế bào gốc hoặc tế bào gốc tạo ra tế bào mới tấn công cả tế bào mạnh khỏe…
Tế bào gốc lấy từ anh chị em sinh đôi có thể tăng khả năng cấy ghép thành công. Tuy nhiên, tế bào gốc loại này có khả năng chống trả ung thư rất thấp. Hơn nữa, không phải bệnh nhân ung thư máu nào cũng có anh chị em sinh đôi.
Tuổi người bệnh
Tuổi càng cao, tiên lượng càng xấu, nhất là sau độ tuổi 50. Với phương pháp ghép tế bào gốc dị thân, dưới 20 tuổi là thích hợp nhất.
Bệnh lý kèm theo
Nếu người bệnh mắc các bệnh tim mạch, phổi, gan… thừa cân, thiếu cân… đều ảnh hưởng đến kết quả cấy ghép tế bào.
Xem thêm:
Biến chứng của ghép tế bào gốc chữa ung thư máu
Dùng tế bào gốc chữa bệnh ung thư máu có thể cứu tính mạng nhưng cũng chứa nhiều rủi ro. Khi tương thích, người bệnh cũng có thể gặp biến chứng vô sinh, nhiễm trùng hoặc bệnh ung thư khác. Nếu không tương thích có thể dẫn đến phản tác dụng, gây nguy hiểm cho người bệnh.
Ngoài ung thư máu, ghép tế bào gốc còn có thể điều trị ung thư vú, ung thư tinh hoàn… Tế bào gốc có tác dụng thần kỳ là thế nhưng không phải phương pháp ưu tiên trong điều trị ung thư. Thông thường đây chỉ là phương pháp hỗ trợ hóa trị xạ trị. Hoặc là lựa chọn cuối cùng khi hóa trị, xạ trị thất bại.
.
