Cây bách bộ là cây gì? Tác dụng của cây bách bộ chữa bệnh gì: chữa ho lao, viêm da, trừ giun sán, diệt côn trùng gây hại… Cách dùng cây bách bộ tốt, tránh tác dụng phụ tác hại … Giá cây bách bộ chia bao nhiêu tiền 1kg? Hình ảnh cây bách bộ và đặc điểm nhận biết chúng.
Cây bách bộ là cây gì?
Cây bách bộ còn có tên gọi khác là cây dẹt ác, củ ba mươi, cây trăm củ…. Theo cuốn Bản thảo chính nghĩa viết “Củ bách bộ công dụng nhuận mà không táo, điều trị ho thì không thuốc nào bằng, đặc biệt ho lâu ngày không khỏi”.
Cây bách bộ mọc hoang rất nhiều ở các tỉnh miền núi phía Tây Bắc nước ta. Hiện nay cây mọc nhiều ở các tỉnh Hòa Bình, Yên Bái, Thái Nguyên, Phó Thọ, Lai Châu….
Là một vị thuốc rất quý, tuy nhiên dân ta vẫn rất ít người biết vào sử dụng vị thuốc này. Thời gian qua củ bách bộ đã bị người Trung Quốc sang thu mua rất ráo riết khiến trữ lượng củ ngoài tự nhiên giảm đi rất nhiều.
Nhận diện cây bách bộ
Cây bách bộ là dạng cây dây leo có thân mảnh, nhẵn, dài đến 6-8m, ở gốc có nhiều rễ củ mọc thành chùm, 10-20 hoặc 30 củ (Củ ba mươi), có khi tới gần một trăm củ, dài 15-20cm, rộng 1,5-2cm. Lá mọc đối hay so le, giống lá củ nâu, nhưng đặc biệt có hệ gân ngang dày song song với các gân chính hình cung, dài 10-15cm, rộng 4mm, mặt ngoài màu vàng lục, mặt trong màu đỏ tươi, có mùi thối; 4 nhị dài 4-5cm. Quả nang chứa nhiều hạt.
Dược liệu: Rễ cong queo, dài 15cm trở lên, đường kính 0,5 -1cm. Loại nhỏ để nguyên, loại to bổ dọc. Ðầu trên hơi phình to, còn vết của gốc thân, đầu dưới thuôn nhỏ. Mặt ngoài vàng nâu, có nhiều vết nhăn dọc. Thể chất mềm dẻo. Mặt cắt ngang thấy mô mềm vỏ màu vàng nâu, trụ giữa (lõi) màu trắng ngà. Vị đắng, hơi ngọt.
Xem thêm:
Tác dụng của cây bách bộ ra sao?
Hiện nay, công dụng của cây bách bộ ngày càng được khai thác nhiều hơn. Kinh nghiệm dân gian nói về công dụng của cây bách bộ đều trùng khớp với những nghiên cứu khoa học về loài cây này. Cả hai đều nhận định củ bách bộ có tác dụng điều trị ho rất hay. Dựa theo kinh nghiệm dân gian và những nghiên cứu khoa học về loài cây này, chúng tôi xin tổng hợp một số tác dụng chính của củ bách bộ:
- Điều trị ho lâu ngày không khỏi
- Điều trị viêm phế quản mãn tính
- Điều trị lao phổi
- Điều trị viêm da, nổi mề đay
- Tẩy giun
- Diệt chấy rận
- Diệt ruồi, muỗi, bọ gậy
Xem thêm:
Cây bách bộ và công dụng chữa bệnh của cây trăm củ– Tạp chí Y khoa Việt
Cách dùng cây bách bộ hiệu quả
Hiện nay, cây bách bộ được dùng trong rất nhiều các bài thuốc với tác dụng khác nhau. Một số bài thuốc với cây bách bộ phổ biến như sau:
- Điều trị ho lâu ngày, viêm phế quản mãn tính: Củ bách bộ khô 20g, sắc làm 2 lần để lấy khoảng 100ml nước. Thêm mật ong rừng chia 3 lần uống trong ngày. Cách trên giúp các bạn điều trị ho, viêm phế quản hiệu quả tới hơn 90%.
- Điều trị lao phổi: Bách bộ 20g, đơn bì, đào nhân, hoàng cầm mỗi vị 10g. Sắc với 1 lít nước, đun cạn còn khoảng 80ml chia 3 lần uống trong ngày. Dùng liên tục cách trên trong khoảng 3 tháng sẽ có chuyển biến. (Dựa theo tạp chí lao Trung Hoa).
- Điều trị bệnh ngoài da, mề đay: Dùng củ bách bộ tươi cắt mỏng, xát vào chỗ ngứa.
- Tẩy giun: Bách bộ 500g, Vaselin 200g nấu thành dạng cao bôi hậu môn vào buổi tối.
- Diệt ruồi: Nước bách bộ sắc đặc, thêm ít đường khuấy đều. Dùng bẫy ruồi, ruồi ăn vào sẽ chết tới 60%.
- Diệt bọ gậy: Nước sắc bách bộ đặc đổ vào nơi có bọ gậy. Cách này diệt bọ gậy rất hiệu quả.
- Diệt muỗi: Dùng củ khô đốt xông khói.
Lưu ý khi sử dụng: Người tỳ vị hư, tiêu chảy không dùng
Xem thêm:
Hướng dẫn chọn mua cây bách bộ
Bách bộ mọc hoang rất nhiều ở Hòa Bình, hiện nay có nhiều đơn vị đang tiến hành thu hái, chế biến và cung cấp vị thuốc này ở dạng củ khô. Sản phẩm rất sạch, chất lượng tốt. Bảo đảm an toàn tuyệt đối khi dùng làm thuốc.
Trước tình trạng thuốc Đông y ngày càng kém chất lượng xuất hiện tràn lan trên thị trường. Vì thế việc lựa chọn được một địa điểm mua thuốc Đông y chất lượng ngày càng được quan tâm. Trong số những loại thuốc được quan tâm đó không thể không kể đến củ của cây ngưu bàng. Vậy củ ngưu bàng mua ở đâu để đảm bảo chất lượng và giá 1kg là bao nhiêu.
Nhằm đảm bảo chất lượng của thuốc, người bệnh không nên mua dược liệu giá rẻ. Các tiêu chí để lựa chọn mua thuốc cần thiết là nguồn gốc, xuất xứ của thuốc. Nên lựa chọn mua thuốc ở những tiệm thuốc lớn đã được kiểm định về chất lượng sản phẩm. Giá của 1 kg củ ngưu bàng hiện nay trên thị trường dao động từ 200.000 – 250.000 VND.
Xem thêm: