Cây lạc tiên là cây gì và tác dụng của cây lạc tiên chữa bệnh gì: an thần, trị ho, viêm da. Cách dùng cây lạc tiên tốt nhất như thế nào? Cách chế biến cây lạc tiên thành thuốc chữa bệnh, bảo quản như thế nào? Dùng nhiều cây lạc tiên trong thời gian dài có tác dụng phụ gì không? Cây lạc tiên còn gọi là cây gì?
Cây lạc tiên là gì cùng tác dụng và cách dùng cây lạc tiên chữa bệnh
Cây lạc tiên là cây gì?
Cây lạc tiên là một vị thuốc nam quý, lành tính, được sử dụng nhiều trong Đông y. Có thể dễ dàng tìm thấy loại cây này ở các vùng nông thôn tại nước ta. Cây dễ sinh trưởng và phát triển nên không phải loài quý hiếm.
Đặc điểm mô tả cây lạc tiên
Từ xa xưa người dân đã biết đến cây lạc tiên, cả về tác dụng chữa bệnh và dùng làm thực phẩm hàng ngày. Hình ảnh loài cây này rất quen thuộc với những người nông dân. Cây lạc tiên còn gọi là cây gì? Loài cây này có rất nhiều tên gọi khác nhau ngoài tên chính là lạc tiên. Mỗi vùng miền sẽ có tên gọi khác của cây này là dây nhãn lồng, mắm nêm, dây bầu đường hay cây dây đèn lồng. Còn trong y học hiện đại thì cây này được gọi với tên khoa học là Passiflora foetida L.
Cây lạc tiên thuộc họ thực vật chùm gửi, thân dây leo và mọc bằng cách bò sát lan rộng ra quanh vùng sinh trưởng. Đặc điểm nhận biết là trên thân có lông tơ mềm, lá cây hình trái tim và mọc đối xứng nhau. Cây này có ra hoa màu trắng hoặc tím nhạt tùy điều kiện thời tiết và dinh dưỡng. Khi ra quả, ta thấy chúng có kích thước tròn nhỏ, quả vỏ mỏng, bên trong có chứa dịch và khi chín vàng có thể ăn được.
Hình ảnh lá, thân, hoa ,quả cây lạc tiên
Cây lạc tiên mọc nhiều ở đâu?
Lạc tiên rất dễ sinh trưởng và phát triển kể cả trong điều kiện thời tiết không thuận lợi ở một số vùng miền nước ta. Vì vậy có thể thấy cây này mọc ở rất nhiều nơi, từ các ruộng vườn đồng bằng cho tới miền đồi núi. Thân cây mọc thành dạng dây leo bám lên trên các thực vật xung quanh tạo thành các bụi cây nhỏ.
Phân biệt các loại cây lạc tiên
Trong giới thực vật có rất nhiều loại lạc tiên nhưng chỉ có 1 loại có tác dụng chữa bệnh. Muốn tìm cây lạc tiên để chữa bệnh thì chúng ta cần tìm mua được đúng loại có tác dụng an thần, điều trị mất ngủ. Tại Việt Nam có khoảng 15 loại lạc tiên, trong đó phổ biến nhất là 3 loại sau đây:
Lạc tiên Nam Bộ
Cây thân leo, cành hơi dẹt, lá thuôn hẹp và cụm hoa màu trắng. Tên khoa học của lạc tiên Nam Bộ là Passiflora cochinchinensis Spreng. Cây này không có tác dụng chữa bệnh.
Lạc tiên tây
Tên khoa học là P. incarnata L. Cây này có hoa to hơn, mép lá có răng cưa, quả có vị chua và chứa nhiều vitamin. Loại lạc tiên này có tác dụng thanh nhiệt, mát gan, giải độc.
Lạc tiên trứng
Tên khoa học là P. edulis Sim. Đặc điểm khác biệt của lạc tiên trứng là dây leo rất dài, có thể leo hàng chục mét. So với các loại khác thì lạc tiên trứng được dùng nhiều hơn để làm thực phẩm hàng ngày. Quả của cây này có chứa nhiều vitamin, tinh dầu và các nguyên tố vi lượng nên thường được dùng làm đồ uống và đồ tráng miệng tốt cho tiêu hóa.
Hoa của cây lạc tiên
Tác dụng của cây lạc tiên đối với sức khỏe con người
Cả Đông y và Tây y đều công nhận hiệu quả chữa bệnh và giá trị dinh dưỡng của loại dược liệu này. Loài cây này được ứng dụng nhiều nhất trong các bài thuốc, món ăn bổ dưỡng giúp điều hòa khí huyết, an thần, trị mất ngủ.
Tác dụng chữa bệnh của cây lạc tiên theo Đông y
Theo Đông y, quả lạc tiên là bộ phận có tác dụng hiệu quả nhất. Quả lạc tiên có vị ngọt hơi chua, tính bình. Dịch vị trong quả này có tác dụng thanh nhiệt, tiêu độc, chữa phù thũng rất tốt. Tác dụng chữa bệnh đã được ghi nhận trong nhiều công trình khảo cứu đông y. Như trong cuốn sách “Thuốc cổ truyền và ứng dụng lâm sàng”, giáo sư Hoàng Bảo Châu đã ghi rõ loài cây này đặc biệt tốt cho những người bệnh đau đầu, mất ngủ. Cùng với đó, có thể dùng quả lạc tiên phơi khô và sắc lấy nước uống để chữa kiết lị và hỗ trợ điều trị chứng viêm da, ngứa do mụn mủ, ghẻ.
Cây lạc tiên mọc nhiều ở các vùng nông thôn
Cây lạc tiên có tác dụng phụ không?
Rất nhiều người e ngại về tác dụng phụ của các loại thuốc nam. Nhưng với loại dược liệu này thì chúng ta không cần lo lắng. Cây lạc tiên lành tính và có thể dùng trong thời gian dài không gây ra tác dụng phụ nào. Y học hiện đại đã có công trình nghiên cứu về dược tính của lạc tiên. Các nghiên cứu chỉ ra rằng trong thành phần cây này có chứa 3 hoạt chất nổi bật nhất là alcaloid, flavonoid và saponin rất tốt cho sức khỏe. Đặc biệt, flavonoid và alcaloid có tác dụng làm dịu thần kinh, khôi phục và điều trị rối loạn giấc ngủ. Ngoài ra không có bất cứ thành phần nào được xếp vào loại độc tố.
Xem thêm:
Cách dùng cây lạc tiên chữa bệnh hiệu quả
Cây lạc tiên có thể dùng được từ thân leo, lá cho tới hoa và quả. Cách sử dụng phổ biến là phơi khô thân và lá cây lạc tiên sau đó sắc lấy nước uống. Tùy vào từng mục đích chữa bệnh mà liều lượng và cách thức sử dụng có thể khác nhau.
Một số bài thuốc chữa bệnh từ cây lạc tiên
Để điều trị chứng mất ngủ bằng cây lạc tiên, cần kết hợp với các vị thuốc nam khác có tính dịu thần kinh. Cách sử dụng: hạt sen khô, lá tre, lạc tiên khô, lá dâu, cỏ mọc, vông nem, cam thảo, xương bố, táo nhân sao sắc lấy nước uống. Uống mỗi ngày 1 chén nước thuốc khoảng 200ml. Dùng liên tục trong khoảng 1 tháng sẽ cải thiện giấc ngủ, dịu thần kinh, an thần.
Để chữa kiết lị, có thể dùng quả lạc tiên rửa sạch, phơi khô, sắc lấy nước uống. Mỗi ngày uống 2 lần trước bữa ăn. Để giảm mệt mỏi, cải thiện tình trạng stress, dùng cả lá, thân và quả. Phơi khô, tán nhỏ dây thân và lá cùng với rau bắp, rau má sắc lấy nước uống. Mỗi ngày uống 2 lần vào trưa và tối. Nên uống liên tục trong khoảng 7 – 10 ngày để thấy hiệu quả rõ rệt.
Hiện nay nhiều vùng dược liệu đã bắt đầu nhân giống cây lạc tiên làm thuốc chữa bệnh.
Xem thêm:
Lạc tiên chữa mất ngủ – Sức khỏe đời sống
Cách dùng cây lạc tiên để bồi bổ cơ thể
Ngoài tác dụng chữa bệnh, lá và thân cây còn có thể dùng làm rau ăn hàng ngày. Nấu rau lạc tiên với xương làm món canh bổ dưỡng rất tốt cho cơ thể. Còn với quả lạc tiên, có thể ép lấy nước rồi đun sôi cùng mật ong để làm nước giải khát mùa hè. Dịch quả cây này có chứa nhiều vitamin C, tinh dầu và khoáng chất có lợi cho sức khỏe.
Xem thêm:
